Eureka Moment (ยูเรก้า โมเมนต์) หรือ Aha! Moment (อะฮ่า! โมเมนต์) เป็น ชั่วขณะของอารมณ์ความรู้สึกดีใจที่ได้ค้นพบข้อเท็จจริงหรือความรู้ใหม่

Eureka (ยูเรก้า) มีรากศัพท์จากภาษากรีกโบราณ แปลว่า “ฉันพบแล้ว” สืบเนื่องจากที่นักวิทยาศาสตร์ชาวกรีก ชื่อ อาร์คีมีดิส (Archimedes) นั่งขบคิดปัญหาเพื่อหาคำตอบไปตอบกษัตริย์ คิดเท่าไหร่ก็คิดไม่ตก ยิ่งคิดมากยิ่งปวดหัว อาร์คีมีดิส จึงตัดสินใจไปอาบน้ำอุ่นที่โรงอาบน้ำสาธารณะใกล้บ้านให้ใจสบายเสียก่อน แล้วค่อยมาคิดใหม่

ทันใดนั้น ขณะที่เขาก้าวลงอ่างอาบน้ำ เขาสังเกตว่าน้ำในอ่างล้นออกมา เขาถึงกับกระโดดแก้ผ้าออกมาจากโรงอาบน้ำแล้ววิ่งไปตามถนนและตะโกนด้วยความตื่นเต้นว่า “ยูเรก้า! ยูเรก้า!” จนประชาชนแตกตื่นมาดูกันใหญ่

เพียงเสี้ยววินาทีนั้นเองที่ อาร์คีมีดีส ค้นพบวิธีการหาความถ่วงจำเพาะของวัตถุ โดยพบว่า ปริมาตรของวัตถุส่วนที่จมลงในน้ำย่อมเท่ากับปริมาตรของน้ำที่ถูกแทนที่ด้วยวัตถุ เป็นคำตอบที่กระจ่างชัด ลึกซึ้ง เป็นความรู้ใหม่ที่เป็นประโยชน์ต่อแวดวงวิชาการมาจนถึงปัจจุบัน

สำหรับนักศึกษาปริญญาเอกผู้ที่กำลังคร่ำเคร่งกับการทำงานวิจัย ขณะที่มีคำถามในใจและพยายามค้นหาคำตอบ คิดกลับไปกลับมา แต่ยังหาคำตอบไม่ได้ จะมีเวลาสำคัญอันหนึ่งที่ ร่างกาย จิตใจ และคลื่นสมอง อยู่ในภาวะผ่อนคลาย จะเกิดปรากฎการณ์หนึ่งกับผู้วิจัย เป็นเพียงเสี้ยววินาทีที่มีแสงสว่างวาบเข้ามาในสมอง เป็นเวลาที่เหมือนมีดอกไม้บานในหัว เป็นเวลาที่ผู้วิจัยเกิดความรู้สึกคลิก (อาจคล้ายๆความรู้สึกรักแรกพบ) เป็นเวลาที่ผู้วิจัยเกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง เป็นปรากฎการณ์ที่ทำให้ผู้วิจัยดีใจแทบบ้า และอยากจะร้องตะโกนออกมาดังๆ ว่า “ฉันคิดออกแล้ว ฉันพบแล้ว ฉันเข้าใจแล้ว” เราเรียกชั่วขณะนี้ว่า Eureka Moment (ยูเรก้า โมเมนต์) หรือ Aha! Moment (อะฮ่า! โมเมนต์)

สำหรับนักศึกษาปริญญาเอก ยูเรก้า หรือ อะฮ่า โมเมนท์นี้ เกิดขึ้นได้จากการย้ำ ทวน คิด พิจารณาซ้ำๆ ถ้าหากคุณทำงานหนักเพียงพอ และมีเวลาให้คลื่นสมองผ่อนคลายด้วย คุณจะมีโอกาสได้พบกับช่วงเวลานี้ แต่ละคนอาจได้พบกับช่วงเวลานี้เร็วหรือช้าต่างกัน บางคนพบตอนกลางคืน แต่บางคนพบตอนเช้า บางคนสิ่งนี้จะเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวแต่เป็นการค้นพบที่ใช่และยิ่งใหญ่ บางคนเกิดขึ้นหลายครั้งและมาเป็นช่วงๆ ตลอดระยะเวลาการศึกษา

สำหรับผู้เขียนก็เคยมี ยูเรก้า หรือ อะฮ่า โมเมนต์ อยู่หลายช่วงหลายครั้ง ส่วนใหญ่จะมาตอนล้มตัวลงนอน หลังจากสวดมนต์แล้วหลับตาไปได้สักครู่ ช่วงที่ใกล้จะหลับแต่ยังไม่หลับ ผู้เขียนจะพบคำตอบหรือไอเดียดีๆ วาบเข้ามาในหัว เพียงเสี้ยววินาทีนั้น ถ้าเราจับความคิดนั้นได้ทัน ความคิดเหล่านั้นจะส่งผลดีต่องานของเรามาก

เมื่อความรู้ที่คุณรวบรวมมาโดยตลอดเดินทางมาถึงจุดที่ใช่ เมื่อสิ่งที่คุณอ่านและเขียนมาด้วยความอดทนเกิดการตกผลึก เมื่อมีแสงสว่างวาบขึ้นที่หัว เป็นแว้บหนึ่งแว้บนั้นที่ใช่ ให้คุณเตรียมกระดาษกับปากกาในมือเลยนะ เพราะหลังจากวินาทีนั้น ชีวิตคุณจะเปลี่ยนไป ทุกอย่างจะพรั่งพรูออกมาจากสมองของคุณ จากที่คุณไม่รู้ว่าจะเขียนอะไร หรือว่างานที่เขียนไปทำไมถึงเยิ่นเย้อขนาดนี้ วันแห่งปาฏิหาริย์นี้จะทำให้คุณสามารถตอบคำถามทุกอย่างที่คุณเคยสงสัย คุณจะรู้แน่ชัดเลยว่า “ปัญญา” ที่แท้จริงคืออะไร

การอดทนรอคอยที่จะมียูเรก้า โมเมนต์นั้นไม่เสียหลาย เพราะเมื่อคุณค้นพบความรู้ได้ด้วยตัวคุณเอง คุณจะได้พบกับความสุขที่แท้จริง คุณจะสามารถส่งรอยยิ้มให้คนรอบข้างจากหัวใจ เมื่อเดินออกมาข้างนอกท้องฟ้าจะดูสดใสกว่าที่เคย ดอกไม้เริ่มผลิดอก ใบไม้เริ่มผลิใบ ทุกสิ่งรอบกายช่างสวยงาม และทุกอย่างพร้อมกันส่งมอบกำลังใจมาที่คุณ ให้คุณมีพลังที่จะเขียนๆๆทุกอย่างที่เพิ่งได้รู้และเพิ่งได้เข้าใจอย่างพรั่งพรูและสิ่งที่เขียนก็ใช่ๆๆตลอดเวลา

การค้นพบนี้จะทำให้คุณเข้าใจถึงปิติสุขอย่างแท้จริง ด้วยสองมือที่สร้างขึ้นมาเอง ทุกสิ่งทุกอย่าง ทีละเล็ก ทีละน้อย สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ ถ้าคุณอดทน ใจเย็น รู้จักการรอคอย พยายามก้าวไปข้างหน้าทุกวัน กี่ก้าวก็ได้ ขอแค่อย่าหยุดอยู่กับที่ และอย่าถอยหลัง ในที่สุดคุณก็จะถึงจุดนั้น คุณจะภูมิใจกับสิ่งที่คุณค้นพบ ยามใดที่คุณท้อ คุณสามารถเรียกความรู้สึกนี้กลับคืนมาได้อีกและใช้เตือนตัวเองได้เสมอว่า เราเคยทำได้

คุณอาจจะพูดกับตัวเองว่า โอ้..ฉันน่าจะรู้แบบนี้เมื่อหกเดือนที่แล้ว แต่ไม่หรอกคุณไม่ผิดหรอกที่เพิ่งรู้ตอนนี้ เพราะจริงๆการที่คุณรู้ตอนนี้ก็เกิดจากการทำงานหนักสะสมมาโดยตลอด มันอาจจะไม่สำคัญว่าคุณจะรู้ตอนไหน แต่เมื่อคุณรู้แล้ว ขอให้จับความรู้นั้นให้ทัน ลงมือทำ และเดินมุ่งหน้าสู่ปลายอุโมงค์ทันที

เชื่อว่า อ่านเรื่องนี้จบ คงมีคนอยากกระโดดลงอ่างอาบน้ำหลายคนเลยใช่มั้ยคะ?

Credit photo: from disqus.com