…พบกับแขกรับเชิญคนล่าสุดของเพจก็แค่ปริญญาเอก ดร.สาวสวยคนเก่ง ดร.เจน ชมพูนุท เกษมเศรษฐ์ Doctor of Engineering สาขา Industrial Engineering and Management จากสถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย (Asian Institute of Technology, AIT) ปัจจุบัน เป็นอาจารย์ประจำ ตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ สังกัดภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มาแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอกของเธอ ไปทำความรู้จักกับเธอกัน…

ทำไมถึงตัดสินใจมาเรียนปริญญาเอก

คำถามนี้ต้องตอบตามจริงใช่ไหมคะ (หัวเราะ) คือจริงๆ แล้ว ตอนที่เรียนโทเคยตั้งใจไว้ว่า จะไม่เรียนต่อแล้วค่ะ แต่พอตอนที่ทำวิทยานิพนธ์จนเสร็จแล้ว ก็รู้สึกว่า เราน่าจะเรียนเอกไหวนะ อะไรประมาณนั้น ก็เลยลองปรึกษาอาจารย์ที่ปรึกษาดูเรื่องเรียนต่อปริญญาเอก

ทีแรกอาจารย์ก็แนะนำให้หาทุนที่อื่นดู เพราะตอนนั้นทุนเรียนต่อปริญญาเอกที่ AIT ไม่ค่อยจะได้กันเยอะ แต่ปรากฏว่า ในที่สุดเราได้ทุนที่ AIT มา แต่ได้แค่เรียนค่ะ ส่วนค่าใช้จ่ายอื่นเค้าไม่มีให้ ก็เลยต้องชะลอทุนไว้ก่อน เพื่อออกไปทำงาน ระหว่างที่ทำงานอยู่นั้น ก็พยายามหาทุนที่อื่นๆ และลองสมัครตำแหน่งอาจารย์ไปด้วยค่ะ  

ตอนนั้น จริงๆ ก็เกือบจะถอดใจแล้ว เพราะที่บ้านบอกว่า เรียนเอกต้องหาทางเรียนเองนะ คุณพ่อบอกว่า โตแล้วต้องหาทางไปเรียนต่อเอง ท่านคิดว่าแค่ปริญญาโทก็น่าจะสามารถเลี้ยงดูตัวเองได้แล้ว ก็เลยเกือบจะต้องสละทุนที่ได้มา เพราะไม่แน่ใจว่า ถ้าลาออกจากงานเพื่อไปเรียน จะพอกับค่าใช้จ่ายไหม ต้องหางานพิเศษทำ จะทำได้ไหม จะอยู่ไหวไหม คิดมากต่างๆ นานา

ตอนที่จะสละสิทธ์ทุนค่าเรียนที่ AIT พอดีมีเพื่อนคนหนึ่ง บอกว่า เราอะโชคดีนะ ที่เค้าให้ทุน ถึงแม้จะเป็นแค่ค่าเรียน เหมือนเรียนฟรี มันมีอีกหลายคน ที่เค้าอยากจะได้โอกาสแบบเรา แต่เค้าก็ไม่มีโอกาส เราก็เลยคิดหนัก แต่มาโชคดีว่า ช่วงนั้นได้ไปบรรจุเป็นอาจารย์ที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งพอดี และสามารถลาไปเรียนได้ ก็เลยได้โอกาสเข้าไปเรียนต่อที่ AIT

ระหว่างเรียนปริญญาเอก คิดว่าได้พัฒนาทักษะอะไรบ้าง  

สิ่งที่ได้จริงๆ เลยคือ แนวคิด ความรับผิดชอบ และหลักๆ เลย คือ ความอดทน เพราะกว่าเราจะคิดว่า เราจะทำงานวิจัยเรื่องอะไร มันจะต้องผ่านกระบวนการอ่านงานวิจัยมาเยอะมากๆ และก็ต้องคิดวางแผน ขั้นตอนการทำงานวิจัย ซึ่งกว่าที่เราจะได้โครงร่างงานวิจัย สอบหัวข้อ ทำงานวิจัย เขียนบทความ แก้บทความ จนกว่าจะได้ตอบรับ  ส่งเล่มให้กรรมการภายนอกพิจารณา จนถึงสอบจบ ไม่ง่ายเลย  

สิ่งที่สำคัญคือ การวางแผน การควบคุมเวลา ให้งานแต่ละอย่างมันเป็นไปได้แบบเป๊ะๆ ต้องมีแผนหนึ่ง แผนสอง แผนสาม สำหรับรองรับทุกสถานการณ์ และที่สำคัญต้องอดทน และไม่ท้อถอย ไม่ว่าจะเจอกับอะไรก็ตาม

ระหว่างเรียน พบเจออุปสรรคอะไรบ้าง

จริงๆ ก็มีปัญหาหลายอย่างเลยนะช่วงเรียน มีทั้งมีสาระ และไร้สาระ ตามประสาวัยรุ่นทั่วไป (หัวเราะ) แต่ที่หนักจริงๆ คิดว่าเป็นมรสุมชีวิตเลย คือ ช่วงเทอม 3 หรือปีที่ 2 ของการเรียน ซึ่งควรจะต้องสอบหัวข้องานวิจัย แต่ช่วงนั้น ประสบอุบัติเหตุมีปัญหาเกี่ยวกับกระดูกสันหลังค่ะ ทำให้ไม่สามารถนั่งทำงานได้ จนกระทั้งต้องขอพักการเรียนในเทอมที่ 3

ตอนนั้นก็เครียดมากนะ ไหนจะอยากทำงาน ไหนจะปวดหลัง คือแบบเดินยังเจ็บเลย นั่งทำงานไม่ได้ ต้องเอาโต๊ะญี่ปุ่นมาคร่อมบนตัวที่นอนบนเตียง เอาโน๊ตบุ๊คมาตั้ง เพื่อที่จะพยายามทำงาน แต่ก็ฝืนไม่ไหว ต้องกลับไปพักรักษาตัวที่บ้านอยู่ประมาณเดือนนึง ตอนปลายเทอมถึงได้ตัดสินใจขอดรอปในเทอมนั้นไป

พอกลับมาอีกที ก็ยังต้องกายภาพทุกวัน และต้องพยายามทำงานด้วยวิธีการเดิม หรือใช้การใส่ support ที่หลัง นั่งทำงานก็ต้องลุกเดินเป็นพักๆ

แต่สุดท้าย ก็ได้สอบหัวข้อ ตอนเทอมที่ 4 ค่ะ ตอนสอบหัวข้อผ่าน อาจารย์ที่ปรึกษาก็บอกกรรมการที่สอบวันนั้นว่า เค้าต้องทำงานทั้งๆ ที่มีปัญหาสุขภาพ แต่ว่างานก็อยู่ในระดับที่ดีนะ เราก็เลยรอดตัวมาได้

ตอนที่เจ็บป่วยมากขนาดนั้น ในใจคิดอะไรอยู่คะ

ก็ไม่ท้อใจนะคะ เพราะว่าเราเลือกว่าจะเรียนแล้ว เราก็ต้องทำให้ถึงที่สุด จริงๆแล้วทุกอย่างในชีวิตที่เราจะได้มา มันก็มีทั้งเส้นทางที่ยากและง่าย อะไรที่ง่ายก็เป็นกำไร อะไรที่ยากก็ยิ่งเป็นกำไร ถ้าเราไม่รู้จักความลำบากเราก็จะไม่รู้ว่าความสบายเป็นยังไง

เราต้องเรียนรู้ที่จะอยู่กับความยากลำบากให้ได้ ต่อไป ถ้าเราต้องเจออุปสรรคไม่ว่าจะยากหรือง่ายกว่านี้ เราก็จะได้รู้ว่าจะทำยังไงที่จะผ่านมันให้ได้ แค่ต้องไม่ท้อถอยแค่นั้นเอง

หลังจากผ่านปัญหาครั้งนั้น มีอุปสรรคอะไรอีกไหม

ก็น่าจะเป็น ตอนที่ได้รับผลจากวารสารที่เราส่งบทความไปค่ะ คือ ตอนที่เราส่งบทความไปวารสารครั้งแรก ก็เหมือนเด็กอนุบาล ไม่ค่อยรู้เรื่องอะไร เพียงแต่อาจารย์ที่ปรึกษาก็จะสอนเราว่า เลือกวารสารยังไง ควรต้องเข้าไปอ่านว่า การเขียนของบทความที่ลงวารสารนี้เป็นประมาณไหน หัวข้อของเราสอดคล้องกับขอบเขตของวารสารไหม

ตอนนั้นอาจารย์ก็เลือกวารสารมาให้นะ เราก็ส่งๆ ไป รอบแรกมา ส่งไปสามเดือน กลับมา Reject จ้า ส่งไป 10 หน้า Reject แบบได้ Comment มา 4 หน้า คืนนั้น ทำไรไม่ได้เลย สติ สมองไปหมด มึนๆ อึนๆ เสียศูนย์ไปพักนึงเลยนะ

ก็เลยไปคุยกับอาจารย์ อาจารย์ก็แนะนำว่า ไม่เป็นไร เราก็แก้ตาม Comment แล้วส่งไปใหม่ เหมือนให้เราคิด Positive ว่า Comment ที่ได้จาก Reviewer สมเหตุสมผลนะ เราแก้ได้ เราก็น่าจะมีโอกาสได้ตีพิมพ์ อาจารย์มาแอบบอกว่า วารสารที่เราส่งไป Impact มันเยอะ รุ่นพี่เราเคยส่งไปก็ Reject เหมือนกัน แต่อาจารย์อยากให้เราลอง  เราเลยต้องเอาใหม่ ก็แก้ๆ ไปทุก Comment แล้วส่งกลับไปใหม่ รออีกสามเดือน ก็ได้ตอบรับเลย…

ถ้าย้อนเวลากลับไปได้ คงอยากบอกตัวเองว่า ผ่านมาได้ไงอะ แบบภูมิใจกับตัวเองนะ อันนี้ไม่ได้หมายความว่าเราดีหรือเก่ง หรือเจ๋งกว่าคนอื่นนะ แต่แค่ภูมิใจที่เราทำได้แค่นั้น เพราะคงมีคนอื่นที่เจออะไรร้ายกว่าเรา แต่เค้าก็ผ่านมันไปได้เหมือนกัน

คิดว่าอะไรที่ทำให้เราผ่านมาได้

จากเรื่องที่เราเจอหนักๆ มาสองเรื่อง ซึ่งมีสาระนะ ไร้สาระนี่เยอะมาก แต่ไม่เล่า (หัวเราะ) การที่เราสามารถผ่านความยากลำบากตรงนั้นมาได้เลย คือ ความอดทนนะ ไม่ย่อท้อ และก็สู้

อันนี้คิดว่า ได้มาจากสมัยเป็นนักกีฬา เพราะเราเป็นนักกีฬามาก่อน เราก็เลยเอาความสู้ ความอดทน มาจากสมัยที่เราต้องฝึกซ้อม ต้องไปแข่งกีฬามั้ง ปัจจุบันก็ยังชอบเล่นกีฬาอยู่

ปัจจัยอะไรที่ทำให้คุณเรียนสำเร็จ

เราคิดว่า เราเป็นคนแบบทำอะไรต้องทำให้ได้ ทำให้มันจบๆ ไป ไม่ปล่อยค้างคา และที่สำคัญจริงๆ เราเชื่ออยู่อย่างหนึ่งนะ คำพูดว่า ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จอยู่ที่นั่น มันอาจจะดูเก่า แต่สำหรับเรา มันก็คล้ายๆ กัน เรามักคิดว่า ไม่มีอะไรที่เราทำไม่ได้หรอก ถ้าเราพยายาม ถ้าวันนี้ทำไม่ได้ พรุ่งนี้ก็ต้องได้ ถ้าพรุ่งนี้ไม่ได้ วันต่อๆ ไปก็ต้องได้ซักวัน ถ้าเราไม่หยุดซะก่อนนะ

เพราะงั้น เวลาเหนื่อยๆ ท้อๆ ก็จะบอกตัวเองว่า นอนไป ตื่นเช้ามา ก็เอาใหม่ ชีวิตยังมีพรุ่งนี้เสมอ ยืมเพลงพี่ตูนมา (หัวเราะ) อีกอย่าง เรามักจะคิดเสมอว่า อะไรก็ตาม ที่เราคิดจะทำ แสดงว่าเราต้องคิดแล้วว่า ทำได้ เพราะงั้น ต้องทำให้ดีที่สุด ทำให้เต็มที่ ผลจะเป็นไงก็ช่าง แต่ถ้าอะไรก็ตามที่เราไม่อยากทำ ไม่ตั้งใจทำ จะให้มันได้ผลดี มันก็เป็นไปไม่ได้หรอก ถ้าเป็นแบบนั้น ก็ไม่ต้องเสียใจหรอกนะ ถ้ามันจะแย่ ถ้าจะทำอะไรต้องทำให้เต็มที่ที่สุด

นอกจากความเชื่อส่วนตัวแล้ว ที่ต้องขอบคุณคือ ครอบครัว เพราะเป็นกำลังใจที่สำคัญมาก มาเข้าใจว่า คนสุดท้ายที่จะอยู่ข้างเราจริงๆ ในวันที่เราคิดว่าไม่มีใคร ก็มีแค่ครอบครัวนี่แหละ

ปัจจุบัน ได้ใช้ทักษะ ความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับงานอย่างไรบ้าง

เอาจริงนะ การเรียนนี่สบายกว่าการทำงานเยอะมากๆ สิ่งที่เราว่า โหดและลำบากสมัยเรียน มันเทียบไม่ได้ กับการทำงานจริงเลย เพราะงั้น ตอนเรียนเนี่ย มันก็ช่วยให้เรารู้จักการคิด วิเคราะห์ปัญหา ที่เกิดขึ้นเวลาทำงานนะ และสามารถทำให้เราหาทางออก หาวิธีแก้ไข ทำให้การทำงานมันไปได้ราบรื่น

ส่วนความรู้เชิงวิชาการ มันได้ใช้เต็มๆ แหละ เพราะเราเป็นอาจารย์ พอมาเป็นอาจารย์จริงๆ ความรู้ที่เราเรียนมาสมัยเรียนมันก็แค่พื้นฐานนะ การเอาความรู้ ทฤษฎีที่เรียนมาไปใช้กับของจริงได้ต่างหาก ที่เป็นเรื่องสำคัญ

อยากฝากอะไรสำหรับผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่บ้าง

สำหรับสิ่งที่อยากจะฝากให้คนที่กำลังเรียนปริญญาเอกทุกคนนะ อยากจะให้ทุกคนเชื่อมั่นในตัวเอง และต้องคอยให้กำลังใจตัวเองนะ ไม่ว่าจะเจออะไรยากลำบากแค่ไหน ใจของเราสำคัญที่สุด รักษาใจให้ได้มั่นคง เพราะเราเลือกแล้วที่จะมาทางนี้

สิ่งที่เราเลือกคือเหมาะกับเราแล้วละ ขอให้เชื่อว่า ถ้าเราไม่ยอมแพ้ เราต้องสำเร็จได้แน่ ถึงแม้เราจะล้มวันนี้ เราก็ยังลุกได้นะ ล้มหลายครั้ง ก็ต้องลุกทุกครั้งนะ ห้ามนอนแบบไม่อยากลุกนะ  

เพจก็แค่ปริญญาเอก ขอขอบคุณการแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอกของ ดร.เจน มากค่ะ

เพจก็แค่ปริญญาเอก ยินดีเปิดพื้นที่สำหรับการแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก เชิญชวน inbox มาหาเรา เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ให้กับเพื่อนๆคนอื่นกันค่ะ

แขกรับเชิญคนต่อไปจะเป็นใคร ติดตามได้ที่นี่ ที่เดียว!!

แวะเวียนมาเจอกันอีกครั้ง กับคอลัมน์แขกรับเชิญของเพจก็แค่ปริญญาเอก วันนี้เราเปิดบ้านต้อนรับ ดร.ศิรส ทองเชื้อ ปริญญาเอกสาขา Agricultural Economics (เศรษฐศาสตร์เกษตร) จาก University of New England ประเทศออสเตรเลีย และปัจจุบัน เป็นอาจารย์ประจำสาขาวิชาวิทยาศาสตร์เกษตรและการประกอบการ คณะเกษตรและชีวภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ไปทำความรู้จักกับเขากัน

ทำไมถึงตัดสินใจมาเรียนปริญญาเอก

จริงๆ ต้องขอย้อนไปถึงตอนจบ ปริญญาตรีนะครับ สมัย ปริญญาตรี ผมเป็นนักเรียนแลกเปลี่ยนโครงการของ UNESCO ไปดูงานที่ Kyoto University ประเทศญี่ปุ่น และไปฝึกงานที่ University of Kentucky ประเทศอเมริกา ซึ่งตอนจบมา ผมคิดว่าผมเจ๋งแล้วครับ แต่ปรากฏว่าผมถูกปฏิเสธการรับเข้าทำงานจากบริษัทที่ผมต้องการครับ ทรุดเลยครับ

เพราะการที่เราคิดว่าเราเจ๋ง คือเรากำลังทำลายตัวเองครับ เลยตัดสินใจเรียนต่อ และมุ่งมั่นว่า ต้องทำยังไงก็ได้ ให้ได้เรียน ปริญญาเอก โดยต้องได้รับทุนด้วยครับ แต่ด้วยผลการเรียนปริญญาตรี ได้แค่ 2.85 เลยไม่มีที่ไหนให้ทุน ปริญญาเอก ครับ

ณ ตอนนั้นผมรู้แต่ว่าโอกาสที่จะได้ทุน ปริญญาเอก มี อีก 2 แหล่ง คือ งานราชการ และ อาจารย์มหาวิทยาลัย ผมจึงเลือกสมัครมาเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยครับ และไปเรียน ปริญญาเอกด้วยทุนมหาวิทยาลัยครับ

ทำ thesis เกี่ยวกับเรื่องอะไร

เกี่ยวกับ การทดสอบการทำ Contract Farming ของการผลิตมันสำปะหลังสำหรับผลิตเอทานอลเพื่อเป็นพลังงานทดแทน จากปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลก ว่าส่งผลต่อต้นทุนการผลิตและรายได้ของเกษตรกรอย่างไรครับ

ระหว่างเรียนปริญญาเอก ได้พัฒนาทักษะอะไรบ้าง

ครับ ที่แน่ๆ คือทักษะการใช้ภาษาอังกฤษ แต่ตอนนี้ลืมหมดแล้ว ฮ่าๆๆ และทักษะการคิดที่เป็นระบบ มีเหตุผล และทักษะการใช้ชีวิตบนโลกที่มีความหลากหลาย บนพื้นฐานของความเท่าเทียมกันในสังคมครับ ด้วยความที่ประเทศออสเตรเลียเป็นประเทศที่มีการผสมผสานทั้งภาษา วัฒนธรรม เชื้อชาติ สัญชาติ ทำให้เรายอมรับในความแตกต่างของกันและกันครับ

ชีวิตตอนที่เรียนอยู่ที่ออสเตรเลียเป็นอย่างไรบ้าง

เนื่องจากผมได้รับทุนการศึกษาไม่พอต่อการเรียนและการดำรงชีพครับ เลยตัดสินใจกับพี่คนไทยที่มาเรียน ปริญญาเอก อีกคนว่า จะเปิดร้านอาหาร อย่างน้อย เพื่อลดต้นทุนค่าอาหาร เลยได้เริ่มทำธุรกิจร้านอาหารไทยครับ เหนื่อยมากครับ แต่ก็สนุกครับ

กิจกรรมระหว่างเรียนคือทำงานครับ นอกจากนั้นก็เที่ยวครับ ภูเขา น้ำตก ทะเล ไปหมดครับ แล้วก็งานประจำปีต่างๆ ครับ  อีกอย่างคือ เราได้มีโอกาสจัดกิจกรรมหาเงินทุนเพื่อมอบให้กับโรงเรียนในจังหวัดกาญจบุรีครับ ด้วยการจัดการแสดงแบบไทยและมีอาหารไทยเลี้ยง ซึ่งฝรั่งชื่นชอบและสนุกสนานกับกิจกรรมมากๆ ครับ

เจอปัญหาอะไรที่หนักที่สุด

มีครับ ปัญหาที่หนักที่สุดคือ ช่วงแรกๆ เลยครับ อาจารย์ที่ปรึกษาไล่ให้กลับประเทศครับ เพราะผมไม่สามารถตอบคำถามที่เขาต้องการได้ จากนั้นความคิดเห็นที่ไม่ตรงกันก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนไม่น่าจะสามารถทำงานร่วมกันได้ ครับ

ตอนที่อาจารย์ไล่ให้กลับประเทศ คิดอะไรอยู่

ตอนนั้นคิดอย่างเดียวครับว่า “ไม่กลับ” เพราะก่อนที่เราจะเดินทางไปเรียน เราต้องสอบและส่ง ข้อเสนอการวิจัย ในการทำวิทยานิพนธ์มาก่อน เพื่อให้อาจารย์ที่สนใจในงานและความคิดของเราพิจารณา ซึ่งอาจารย์คนดังกล่าว ก็ตัดสินใจเลือกและรับเราเข้ามาเรียนด้วยตัวเค้าเอง เราเลยรู้สึกว่า มันไม่ยุติธรรมเลยครับ ทั้งๆ ที่เค้ารู้ข้อมูลของเรา ทั้งประวัติการเรียนตั้งแต่ ปริญญาตรี ปริญญาโท คะแนนภาษาอังกฤษ จะมาไล่ให้เรากลับไทยง่ายๆ ไม่ได้

จึงทำหนังสือขอเปลี่ยนแปลงอาจารย์ที่ปรึกษาครับ และรู้สึกว่า ยังไง School และ มหาวิทยาลัยต้องแก้ไขเรื่องนี้ให้เราได้ครับ แต่อาจารย์ที่ปรึกษาท่านนั้น ไม่ยอมให้ผมเปลี่ยนที่ปรึกษาครับ เขาบอกให้ผมพยายาม และผมได้เข้าใจคำว่า “ความพยายาม”จริงๆ ครับ เพราะท้ายสุด ท่าน Happy กับงานที่เราทำครับ

ตอนที่กลับมา “พยายาม” ใหม่อีกครั้ง ต้องฮึดสู้อย่างไรบ้างคะ เปลี่ยนแปลงตัวเองอย่างไรบ้าง

ครับ หลังจากมีการตกลงกันว่า จะไม่มีการเปลี่ยนแปลงอาจารย์ที่ปรึกษาแล้ว จึงรู้ว่าอาจารย์ที่ปรึกษาเค้ามีเกณฑ์สูงมากครับ เราต้องทำให้ถึงเกณฑ์ที่เค้าต้องการถึงจะได้รับการยอมรับ ทำให้ขยันมากขึ้นครับ

ช่วงนั้นคือ เข้ามหาวิทยาลัยตั้งแต่ 9 โมงเช้า กลับอีกที 3-4 ทุ่มเลยครับ อ่านทั้งหนังสือที่เป็นภาษาไทย ภาษาอังกฤษ อ่านงานที่อาจารย์ที่ปรึกษาเคยทำ ทฤษฎีมากมายที่เกี่ยวข้อง อ่านหมดเลยครับ รู้เลยครับว่า เราสามารถทำอะไรได้มากกว่าที่ตัวเองคิด โทรมาขอความช่วยเหลืออาจารย์ที่ไทยด้วยครับ คือทำทุกอย่างที่ทำให้เราเข้าใจ และตอบคำถามที่อาจารย์ที่ปรึกษาต้องการให้ได้ครับ

คิดว่าตัวเองผ่านช่วงเวลาที่ยากของปริญญาเอกมาได้อย่างไร

จริงๆ อยู่ที่ใจของเราคนเดียวเลยครับ เหมือนเราเลือกที่จะลงเรือเพื่อพายไปอีกฝั่งหนึ่งครับ ถ้าเรายอมแพ้ คือการทิ้งเรือ และว่ายน้ำกลับฝั่ง ตัวเปียกหรืออาจจมน้ำ เราจะไม่ได้อะไรเลยครับ แต่ถ้าเราพายไปเรื่อยๆ ยังไงเราก็ถึงฝั่งครับ เราไม่ยอมแพ้ซะอย่าง ก็ไม่มีใครหรืออะไรมาทำลายความฝันของเราได้ครับ

แล้วยังมีคนที่เขารักเราอีกมากมาย ที่เป็นทั้งกำลังใจ เป็นทั้งความหวัง เราต้องนำพาความสำเร็จของเรา ไปเป็นของขวัญให้ทุกคนเหล่านั้นครับ

คิดว่าปัจจัยสำคัญที่ทำให้เรียนสำเร็จมีอะไรบ้าง

หลักๆ มี 2 คนเองครับ ตัวเราเอง กับ อาจารย์ที่ปรึกษาครับ คือถ้าเราเต็มที่ ตั้งใจ มุ่งมั่น พยายาม เราไม่ยอมแพ้ ยังไงเราก็จะสำเร็จครับ ส่วนอาจารย์ที่ปรึกษา ผมเชื่อว่าด้วยประสบการณ์เราไม่อาจปฏิเสธได้เลยว่า เขาเก่งกว่าเรามากครับ เชื่อเขาเถอะครับ แหะๆ เถียงทีไร แพ้ทุกที

ปัจจุบันทำงานอะไร และได้ใช้ทักษะ ความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับงานหรือไม่ อย่างไรบ้าง?

ปัจจุบันกลับมาเป็นอาจารย์ ที่สาขาวิชาวิทยาศาสตร์เกษตรและการประกอบการ คณะเกษตรและชีวภาพ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ครับ

ได้ใช้ทั้งทักษะและความรู้ที่เรียนมาทั้งกับงานและการดำเนินชีวิตครับ ไม่ว่าจะด้านการสอน การบริการวิชาการ และที่สำคัญทักษะการทำวิจัยครับ รวมถึงได้มีโอกาสถ่ายทอดประสบการณ์ที่ผ่านมาในชีวิต ทั้งที่ดีและไม่ดีให้กับนักศึกษาครับ

สุดท้าย มีข้อคิดอะไรอยากฝากอะไรไว้ให้ผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่บ้าง?

สำหรับผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่นะครับ สู้ๆ ครับ ท้อได้ ถอยได้ ล้มก็ได้ครับ แต่ต้องลุกขึ้นสู้ใหม่ครับ ไม่มีเด็กคนไหนบนโลกที่ไม่เคยหกล้มครับ การเรียน ปริญญาเอกก็เช่นกันครับ รอยแผลเป็นจะสร้างให้เราแข็งแกร่งครับ “ปลูกต้นไม้มันเหนื่อย แต่ผลของมันหอมหวานเสมอ” ครับ

แขกรับเชิญคนล่าสุดที่เราอยากให้คุณได้รู้จัก คือ ดร. ฐิศิรักน์ โปตะวณิช  หรือ ดร.นิว เธอเพิ่งจบการศึกษา Ph.D. in Business and Management จาก University of Manchester ประเทศอังกฤษ การเรียนปริญญาเอกของเธอหล่อหลอมให้เธอเติบโตและมีมุมมองทางความคิดที่เปลี่ยนไปได้อย่างไร ไปติดตามกัน…

เพราะอะไรถึงตัดสินใจเรียนปริญญาเอก

ในตอนนั้น นิวเพิ่งเรียนจบปริญญาโทด้าน marketing จากที่ University of Manchester ค่ะ แต่ยังรู้สึกว่า ตัวเองครึ่งๆ กลาง ๆ เหมือนยังเรียนรู้ไม่สุดทาง จึงเกิดความคิดว่า ถ้าเราทำงาน แต่ยังไม่รู้ลึกถึงเรื่องนั้นจริง ๆ งานที่ทำมันก็คงออกมาครึ่ง ๆ กลาง ๆ ไม่ต่างกับตัวเรา

นิวเลยมี passion ที่อยากเรียนรู้ ให้ลงลึกไปในสิ่งที่เราสนใจจริง ๆ ก็คือ marketing ในแง่ consumer behaviour เพราะรู้สึกว่า การทำงานด้าน marketing ถึงเราจะรู้จัก strategy ต่าง ๆ มากมาย แต่ถ้าเราไม่เข้าใจเบื้องลึกเบื้องหลังของ consumer จริง ๆ เราจะกำหนดทิศทางการตลาดที่ดีได้ยังไงกัน

พอคิดแบบนั้น นิวเลยมาสะกิดใจตรงที่ว่า ตอนนิวทำ dissertation ของปริญญาโท เราเองก็ทำคะแนนได้สูงอยู่นะ โดยส่วนตัวก็ชอบค้นคว้าสิ่งต่าง ๆ เพิ่มเติมจากในตำราอยู่แล้ว ประกอบกับคุณพ่อ คุณแม่ ก็เชียร์อยากให้เราเรียนปริญญาเอก นิวเลยสรุปเลยว่า งั้นตัดสินใจเรียนปริญญาเอกก็แล้วกัน เราจะได้เรียนรู้สิ่งที่เราสนใจได้สุดทางจริงๆ

ระหว่างเรียน พบเจออุปสรรคอะไรบ้างไหมคะ

เอาเป็นว่า พบอุปสรรคตั้งแต่เริ่มเรียนเลยดีกว่าค่ะ เพราะ ต้องยอมรับว่า นิวเริ่มต้นเรียนปริญญาเอก โดยคิดแค่เผินๆ  ว่า มันคือการทำหัวข้อที่ต่อยอดในรายละเอียดมากกว่าการทำปริญญาโทเท่านั้น มันจึงกลายเป็นปัญหาใหญ่มากในการเรียนปริญญาเอกของนิว เพราะหัวข้อที่เราพยายามพัฒนานั้น มันยังไม่มีคุณภาพมากพอที่จะเป็นงานระดับปริญญาเอกได้

ปัญหานี้ ทำให้นิวท้อถึงขั้นอยากเลิกเรียนจริงๆ เพราะทำยังไงเราก็ยังไม่สามารถพัฒนาหัวข้อได้ตามที่ supervisor ต้องการ แย่ถึงขั้นกินไม่ได้ นอนไม่หลับ ร้องไห้โทรศัพท์ไปหาครอบครัวเลยว่า ไม่เรียนแล้ว เพราะ แม้แต่ ตัว supervisor เองยังตั้งข้อสงสัยในตัวนิวเลยว่า “สมควรที่จะเรียนปริญญาเอกรึเปล่า”

แต่สุดท้าย ก็ได้คำสอนของคุณแม่ ที่คอยพูดเข้าหูเราตลอดเวลาว่า “ไม่มีใครทำให้เราแพ้ได้ นอกจากตัวเราเอง” นิวเลยคิดว่า ในเมื่อเรามาถึงขนาดนี้ เราก็ต้องสู้มันไปให้สุดทาง นิวจึงตัดสินใจ ตั้งสติสู้ ลองออกมาดูภาพกว้างๆ ว่า จริงๆ ปัญหาในการพัฒนาหัวข้อของเราคืออะไร

จนได้คำตอบว่า ปัญหามันมาจากตัวเราเอง ที่ไม่เข้าใจจริงๆว่าการเรียนปริญญาเอกคืออะไร?  จริงๆแล้วที่ผ่านมา นิวมัวสนใจแต่หัวข้ออย่างเดียวว่า มันจะต้องน่าสนใจอย่างงั้นอย่างงี้ โดยละเลยที่จะคิดถึงในเรื่องของผลลัพธ์ว่า คำตอบที่ได้จากหัวข้อของเรานั้น มันสามารถไปเติมเต็มช่องว่างขององค์ความรู้ที่มีอยู่ได้รึเปล่า?

พอนิวเข้าใจได้แบบนั้น มันเลยไปปรับเปลี่ยนกระบวนความคิดใหม่ทั้งหมดในการเรียนปริญญาเอก จนทำให้เราสามารถเรียนมาจบได้ เพราะที่สุดแล้ว หัวใจของการเรียนปริญญาเอกหรือสิ่งที่เราต้องทำจริงๆ คือ การสร้างองค์ความรู้ใหม่ หรือ academic contribution

พอเรารู้และเข้าใจว่า เป้าหมายที่เราต้องทำมันคืออะไร เราจึงสามารถเดินไปหาเป้าหมายนั้นได้อย่างถูกต้อง อาจจะมีช้าบ้าง มีอุปสรรคบ้าง แต่อย่างน้อยเราไม่หลงทาง

ระหว่างเรียนปริญญาเอก ได้พัฒนาทักษะอะไรบ้าง

การเรียนปริญญาเอก ทำให้นิวเปลี่ยนไปเป็นคนละคนก็ว่าได้ค่ะ หลักๆเลย คือ กระบวนความคิดนิวเปลี่ยนไป เพราะ โดยธรรมชาติของการเรียนปริญญาเอกนั้น เราต้องเจอกับแรงกดดันและคำวิจารณ์ต่างๆ ต่องานที่เราทำอยู่ตลอดเวลา

สิ่งเหล่านี้ ทำให้นิวต้องคิดให้ละเอียดถี่ถ้วนครอบคลุมในงานที่ทำ รู้จักวิธีการตอบสนองและยอมรับต่อคำวิจารณ์ต่างๆ โดยการใช้สติมากกว่าอารมณ์ และทำให้นิวเข้าใจตัวเองว่า เราควรจัดการกับแรงกดดันภายในจิตใจของเรายังไง

สำหรับนิวแล้ว นอกจากทักษะด้านความรู้มากมายที่เราได้จากการอ่านตำรา และ บทความทางวิชาการต่างๆ การเรียนปริญญาเอก ทำให้นิวกลายเป็นคนรอบคอบมากขึ้น อดทนมากขึ้นหลายเท่าตัว และที่สำคัญที่สุด คือ เราได้รู้จักปล่อยวางว่า สุดท้ายแล้วเราไม่อาจสามารถควบคุมทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิตได้ แต่สิ่งที่เราควบคุมได้แน่ๆ คือ ความคิดและการกระทำของตัวเราต่อปัญหาหรือความผิดหวังต่างๆที่เข้ามาปะทะกับเรา

ผ่านช่วงเวลาที่ยากของด่านปริญญาเอกมาได้อย่างไร

นอกจากช่วงการเรียนในปีแรกที่กว่านิวจะปรับทัศนคติความเข้าใจต่อการเรียนปริญญาเอกได้แล้ว ช่วงเวลาที่ยากที่สุดอีกช่วงนึง คงเป็นตอนที่นิวเตรียมตัวสอบ viva เพราะสำหรับนักเรียนปริญญาเอกแล้ว การสอบ viva มันเหมือนเป็นการชี้ชะตาว่า ตลอดระยะเวลา 4 ปีที่เราทำมา มันจะสำเร็จ หรือ ล้มเหลว

นิวเชื่อว่า ทุกคนจะเป็นเหมือนกันคือ เวลาอ่าน thesis ตัวเอง มันไม่มีทาง perfect เราจะค้นพบข้อบกพร่องของงานเราตลอดเวลา ยิ่งโดยเฉพาะตอนเราเตรียมตัวสอบ ด้วยความที่เรากังวลมาก กลัวว่า จะตอบคำถาม examiner ได้ไม่ดี เราก็จะยิ่งจับผิดตัวเอง กลายเป็น panic อยู่ตลอดช่วงเวลาที่เราเตรียมสอบ

สิ่งที่ทำให้นิวผ่านมาได้ คงเป็นเรื่องของ ‘สติ’ ล้วน ๆ จริง ๆ แล้ว การเรียนปริญญาเอก ศัตรูที่สำคัญที่สุด คือจิตใจของตัวเราเองว่า เราจะยอมตกอยู่ภายใต้แรงกดดันที่เราสร้างขึ้นมา หรือเราเลือกที่จะมีสติ และมองมันตามจริงว่า มันก็แค่ปริญญาเอก เพราะสิ่งที่เราเผชิญ มันไม่ใช่เรื่องเลวร้ายอะไรขนาดนั้น มันเป็นเพียงกระบวนการของการเรียนปริญญาเอก ที่เราต้องผ่านมันไปให้ได้ ก็เท่านั้นเอง

คิดว่าปัจจัยสำคัญที่ทำให้เรียนสำเร็จมีอะไรบ้าง

นิวเชื่อว่า คนที่จบปริญญาเอกมีสิ่งหนึ่งที่เหมือนกันหมดคือ ความอดทน เพราะปัจจัยที่จะทำให้เราไม่ประสบความสำเร็จในการเรียนปริญญาเอก มันไม่ใช่เป็นเพราะ เราไม่เก่ง แต่เป็นเพราะ เราไม่อดทนต่อความท้าทายหรือความกดดันต่างๆที่เข้ามา

สำหรับนิวแล้ว การเรียนปริญญาเอก มันคือ การต่อสู้กับจิตใจของตัวเองต่อความเหนื่อยยากลำบาก ทั้งในด้านการอ่านตำราต่างๆ มากมาย ที่อ่านเท่าไหร่ก็ดูเหมือนว่า จะไม่พอ การเขียนงาน ที่ต้องแก้ราวกับว่ามันไม่มีวันสิ้นสุด รวมทั้ง คำวิจารณ์ แรงกดดันต่างๆ ที่ถาโถมเข้ามาระหว่างเรียน

จากประสบการณ์ที่นิวพบเจอผู้คนระหว่างเรียนปริญญาเอก คนที่มีจิตใจที่เข้มแข็ง ไม่หวั่นไหวต่ออุปสรรคนั้น จะสามารถเรียนสำเร็จ มากกว่าคนฉลาดแต่ไม่มีความอดทน

ปัจจุบันทำงานอะไร และได้ใช้ทักษะ ความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับงานหรือไม่ อย่างไรบ้างคะ

ปัจจุบัน ทำงานร่วมกับพี่ชายค่ะ เป็นบริษัท production ที่ผลิตรายการทีวี, โฆษณา, music video รวมถึง event ต่างๆ ตอนนี้ที่ร่วมงานหลักๆ ด้วยก็คือ ปตท. ผลิตรายการเส้นทางตามรอยพ่อ ซึ่งเป็นรายการเทิดพระเกียรติในหลวง รัชกาลที่ 9 ออกอากาศใน facebook และ youtube ชื่อ NanollNani Channel ค่ะ ในนั้นก็จะมีรายการบันเทิงหลากหลาย สามารถติดตามชมกันได้นะคะ

ถึงแม้นิวอาจจะไม่ได้ทำงานทางด้านวิชาการเต็มตัว แต่ทักษะที่นิวได้จากการเรียนปริญญาเอกนั้น ช่วยในการทำงานได้เยอะ โดยเฉพาะเวลาที่นิวต้องคิด project ต่างๆ เรากลายเป็นคนที่ เวลาคิดงาน เราจะไม่คิดเผินๆ แต่ เราจะพยายามคิดเผื่อ มองไปไกลถึงสถานการณ์และคำวิจารณ์ต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นด้วย

อีกสิ่งหนึ่งที่ช่วยได้เยอะ คือ สมัยที่เรียน supervisor สอนให้นิวหัดอธิบาย thesis ของนิวทั้งหมดภายในเวลาไม่เกิน 5 นาที เพราะ เค้าเชื่อว่า ถ้าคนที่รู้ในสิ่งที่ตัวเองทำจริงๆ จะสามารถอธิบายงานได้แบบกระชับไม่เยิ่นเย้อ ไม่ต้องอารัมภบทเยอะ เพื่อให้คนเข้าใจงานของเรา  สิ่งนี้ช่วยได้มากจริงๆ ยิ่งเวลาที่นิวต้องไปเจอลูกค้า และต้องอธิบายงานให้ฟัง มันช่วยให้เราขายงานได้ง่ายขึ้น

นอกจากงานที่ทำร่วมกับพี่ชายแล้ว ตอนนี้นิวเพิ่งเปิด Facebook Page ของตัวเองชื่อ Consumer 360 Degree เอาไว้พูดคุยความรู้ marketing ในแง่ consumer ที่นิวเรียนมาตอนปริญญาเอกค่ะ ความตั้งใจจริงที่อยากทำเพราะ อยากจะ share ความรู้ที่เราเรียนมาให้คนอื่นได้อ่านกันแบบเข้าใจง่าย ๆ เผื่อจะเป็นประโยชน์สำหรับใครได้บ้าง และในขณะเดียวกัน ตัวนิวเองก็จะได้ update ความรู้อยู่ตลอดด้วย เพราะนิวเชื่อว่า ถึงแม้เราจะจบปริญญาเอกแล้ว แต่ความรู้มันไม่มีวันสิ้นสุด เราจึงหยุดอยู่กับที่ไม่ได้

สุดท้าย มีข้อคิดอะไรอยากฝากอะไรไว้ให้ผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่บ้างคะ

ตอนระหว่างที่เรียนปริญญาเอกอยู่ เราก็ได้แต่พยายามทำสิ่งที่อยู่ตรงหน้าให้ได้ดีที่สุดตามกำลังและความสามารถของเราเท่านั้น แต่หลังจากเรียนจบออกมา เราจึงได้เข้าใจ สัจธรรม ที่ว่า “ความพยายามอยู่ที่ไหน ความสำเร็จอยู่นั่น” เป็นสิ่งที่มีอยู่จริง สำหรับนิว มันไม่ใช่แค่คำคม แต่เป็นทฤษฎีที่ตัวเราเองได้พิสูจน์แล้วว่ามันถูกต้องและเป็นจริง

นิวเชื่อว่า คนเราสามารถเป็นอะไรได้มากกว่าที่เราคิด ทำอะไรได้มากกว่าที่เคยทำ และอดทนได้มากกว่าที่เคยเป็น เพราะคำว่า ความพยายาม จากผู้หญิงธรรมดาที่ไม่ได้เรียนเก่งหรือฉลาดไปกว่าใคร แต่เพราะความพยายาม นิวจึงสามารถมีคำว่า ดร. นำหน้าชื่อได้

สิ่งที่อยากจะฝากถึงผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกที่สุด คือ  ความผิดหวัง อุปสรรคที่เกิดขึ้นระหว่างเรียน มันเป็นเรื่องธรรมดาที่ทุกคนต้องเผชิญ แต่สิ่งที่สำคัญกว่า คือ เราได้พยายามก้าวข้ามผ่านมันแล้วรึยัง เพราะสุดท้ายแล้ว ไม่มีใครทำให้เราแพ้ได้ นอกจากตัวเราเองจริงๆ

วันนี้ เพจก็แค่ปริญญาเอก มีความภูมิใจเป็นอย่างยิ่ง ที่จะได้แนะนำให้แฟนเพจได้รู้จักกับดร. สาวสวยคนเก่ง “ดร.หยก เจษฎ์ศีดา  เลิศศักดิ์เสรีกุล” ผู้สำเร็จการศึกษา วิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต หลักสูตร ธุรกิจเทคโนโลยีและการจัดการนวัตกรรม (Technopreneurship and Innovation Management) จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 

บอกได้เลยว่า ทั้งประสบการณ์และวิกฤติที่เธอต้องฝ่าฝัน จนกว่าจะได้มาซึ่งปริญญาเอก นั้น ไม่ธรรมดาเลย… ไปคุยกับเธอกัน !

ทำไมจึงตัดสินใจเรียนปริญญาเอกคะ

หยกประทับอาจารย์หลายท่านที่มีจิตใจความเป็นครูจริงๆ ที่อยากจะให้ความรู้กับลูกศิษย์ และตอนที่เรียนโทที่อเมริกา ก็ประทับใจอาจารย์หลายท่านที่เป็นนักธุรกิจเก่ง ๆ ที่มาแชร์ประสบการณ์ จุดประกายให้กับนักศึกษา

รู้สึกว่า ถึงแม้เราจะทำงานในสายธุรกิจ ไม่ใช่อาชีพอาจารย์โดยตรง แต่หากมีโอกาสได้นำความรู้และประสบการณ์ในภาคธุรกิจมาแบ่งปันให้กับนิสิตนักศึกษาได้ ก็ถือเป็นเรื่องที่ดีที่จะมีโอกาสเล็ก ๆ ได้เป็นผู้ให้กับสังคมบ้าง 

การจะมีโอกาสได้แบ่งปันกับนิสิตนักศึกษาระดับปริญญาตรี โท ขึ้นไป ก็ควรจะมีคุณวุฒิทางการศึกษาที่เหมาะสม ประกอบกับเป็นคนชอบเรียน สนุกกับการเรียนมาตั้งแต่เด็ก การเลือกเรียนต่อปริญญาเอก จึงเป็นสิ่งที่น่าสนุก น่าเรียนรู้ และอยากจะทำค่ะ

ตอนที่เรียนทำวิจัยเกี่ยวกับเรื่องอะไรคะ  

หลักสูตร CU-TIP เป็นหลักสูตรที่เริ่มจากความร่วมมือของ 7 คณะในจุฬา เพื่อสร้างหลักสูตรการศึกษาวิจัยนวัตกรรมที่เกิดจากหลายสาขาร่วมกัน ดังนั้น งานวิจัยจากหลักสูตรนี้ จึงต้องมีศาสตร์ความรู้จากอย่างน้อย 2 สาขาวิชามาประกอบกัน 

ตอนทำวิจัย ทำหัวข้อ “Innovative Decision Support Tool for Servitization – เครื่องมือเพื่อการทำบริการภิวัฒน์”  ซึ่งเป็นการนำความรู้ด้านวิศวะอุตสาหกรรมมาประยุกต์ใช้ในทางธุรกิจ  โดยอาจารย์ที่ปรึกษาหลัก 2 ท่าน คือ อาจารย์จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ และอาจารย์จากศศินทร์ 

เนื้อหาวิจัยโดยย่อ เป็นการศึกษาบริษัทอุตสาหกรรมผลิต ว่าจะสามารถปรับเพิ่มการให้บริการได้มากขึ้นอย่างไรบ้าง มีปัจจัย อุปสรรค และรูปแบบการทำบริการอย่างไรบ้าง

สิ่งที่ยากที่สุดในการเรียนปริญญาเอกคืออะไร

การเรียนในระดับการศึกษาอื่น ๆ ที่ผ่านมา  หากตั้งใจเรียน เข้าใจวิชาองค์ความรู้เป็นอย่างดี  ก็จะสอบได้คะแนนดี แต่การเรียนปริญญาเอก ไม่เหมือนกัน มีปัจจัยภายนอกที่เราควบคุมไม่ได้อยู่มากมาย เรื่องนี้ เป็นสิ่งที่นิสิตนักศึกษาปริญญาเอกทุกคนต้องตระหนักเป็นข้อแรก  

ดังนั้น สำหรับหยก สิ่งที่ยากที่สุด ไม่ใช่ปัจจัยภายนอก  แต่คือ  “เรา” คนที่จะบริหารจัดการปัจจัยต่าง ๆ เหล่านั้นอย่างไร

เมื่อเรียนจบมาแล้ว มีข้อคิดหรือมุมมองอะไรที่อยากฝากสำหรับคนที่กำลังเรียนอยู่บ้างคะ

มันก็ “แค่ปริญญาเอก” จริงๆ นั่นแหละค่ะ  ก็เหมือน Milestone หนึ่งของชีวิตทางการศึกษา อาจจะจำเป็นหรือไม่จำเป็นก็ได้ ก็แล้วแต่เป้าหมายชีวิตของแต่ละคน ว่าเส้นทางชีวิตวางแผนไว้ว่าอย่างไร พอผ่าน Milestone นี้แล้ว ก็มี Milestone อื่นอีกที่เราต้องไปต่อ 

แต่ถ้าเลือก ปริญญาเอก เป็น Milestone หนึ่งในชีวิตของคุณแล้ว ก็คงต้องลองทุ่มดูสักตั้ง (หรือหลายตั้ง) ให้มันรู้กันไปว่า “ก็แค่ปริญญาเอก” ก็เป็นเช่นนั้นเองค่ะ…  ขอเป็นกำลังใจให้ PhD Candidate ทุกคน สู้ ๆ นะคะ 

สุดท้าย ดร.หยก มีข้อคิดดีๆ มาฝากสำหรับผู้เรียนปริญญาเอก….  

          “If a window of opportunity appears, don’t pull down the shade.” – Tom Peters  

  โอกาสเข้ามาตอนไหนก็ไม่รู้  พร้อมไม่พร้อม ก็ต้องคว้าไว้

…การเรียน PhD ถ้ารอพร้อม หลายครั้งก็ไม่เคยมีคำว่าพร้อมหรอกค่ะ และหลายครั้งก็ต้องทำ ทั้งที่ไม่พร้อมนั่นแหละค่ะ

จากประสบการณ์ตรง การเพิ่งเห็น Conference สำคัญที่สุด ในด้านที่เราทำวิจัย และ main topic ในปีนั้น คือ เรื่องที่เราทำวิจัยอยู่ แต่เหลืออีก 8 วันก่อนถึง Deadline และยังไม่ได้เริ่มเขียนอะไรเลย แต่ในเมื่อมีโอกาสเข้ามาแล้ว แม้จะดูยาก ไม่น่าจะทำได้ แต่ก็เลือกที่จะทำ

สุดท้าย ได้รับเลือกให้นำเสนอผลงานใน Conference ครั้งนั้น เป็นผลงานจากเมืองไทยเพียงคนเดียวในปีนั้นที่ได้ไปเข้าร่วม และเป็นโอกาสที่ได้เจอ Professor หลายคน ที่เป็น Key author ของงานวิจัยที่เราใช้เป็น Reference มีโอกาสได้พูดคุย และขอคำแนะนำเพิ่มเติมจากท่านเหล่านั้น และเจอเพื่อน PhD Candidate หลายคนที่ทำวิจัยในหัวข้อที่เกี่ยวข้องกัน  ก็ได้รับคำแนะนำหลายอย่างที่เป็นประโยชน์

      “I have not failed. I’ve just found 10,000 ways that won’t work.” – Thomas A. Edison 

 ถ้าล้ม ต้องรีบลุกให้เร็ว  ท้อมีไว้ให้ลิงถือ ไม่ใช่คนถือ

…การเรียน PhD ไม่มีใครทำแต่ละขั้นตอนได้ทีเดียวผ่านฉลุยเสมอหรอก ต่อให้มั่นใจแค่ไหน  บทจะต้องทำใหม่ ทำอีก ทำยังไงหล่ะเนี้ย มีมาได้ตลอดแหละ

จากประสบการณ์ตรง ส่งเอกสาร Survey ทางไปรษณีย์ 1,200 ชุด  หลังจากนั้น สัปดาห์กว่า เกิดวิกฤตน้ำท่วมใหญ่ของประเทศ  สุดท้าย ได้ Survey กลับมา 11 ชุด  ความรู้สึกตอนนั้นก็ น้ำตาท่วมใจเหมือนน้ำท่วมประเทศนั่นแหละ

แต่ทำไงได้ เวลาก็เดินไปทุกวัน มัวนั่งเศร้า หรือรอน้ำลดก็ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่จะลด ก็เลยต้องปรับกลยุทธ์การเก็บข้อมูลใหม่ พยายามติดต่อกับกลุ่มเป้าหมายโดยตรง ไม่ว่าจะเป็นการโทรติดต่อตรง แล้วส่งอีเมล์เอกสารไปให้ทันที โทรติดตาม หรือแม้แต่การเข้าไปรับผลเอง เพื่อให้การเก็บผล Survey ในรอบใหม่นี้ได้เปอร์เซ็นต์ตอบรับมากขึ้น  

สุดท้าย สามารถได้ผล Survey ตอบรับตามเป้าหมายที่ต้องการ ในเวลาที่ขยายจากแผนแรกที่วางไว้ไม่มากนัก

          “Being happy doesn’t mean that everything is perfect. It means that you’ve decided to look beyond the imperfections.” – Aristotle  

   อย่าลืมมีความสุขเวลาทำปริญญาเอก ไม่ต้องรอจบปริญญาเอกแล้วถึงจะมีความสุขได้

คนที่เลือกเรียนปริญญาเอก ส่วนใหญ่จะเป็นคน Perfectionist มีความสุขกับความสมบูรณ์ ความสำเร็จ หยกก็เป็นและเป็นเยอะเชียว 

เพราะเราทำงานจันทร์ถึงศุกร์ เก้าโมงเช้าถึง หกโมงเย็น  ทำปริญญาเอก เสาร์ อาทิตย์ และกลางคืนจันทร์ถึงศุกร์ เวลาทุกอย่างต้องผ่านการวางแผนไว้หมด แล้วจะประสาทเสีย จิตตกมาก หากเวลางานล้นเวลาเรียน  หรือเวลาเรียนล้ำเส้นเวลางาน 

แต่การทำปริญญาเอกนี่แหละ ที่ทำให้หยกหัดลดความติดสมบูรณ์แบบลง  ไม่งั้นบ้าตายก่อนเป็นดอกเตอร์แน่  แต่ละคน ทำปริญญาเอก จะ 3 ปี หรือ 7 ปี ทุกคนเจอปัญหาและอุปสรรคทั้งนั้น น้อยบ้าง มากบ้าง แต่ส่วนใหญ่จะมาก ถึงมากที่สุด  แต่อย่าลืม ชีวิตมันสั้น ไม่ต้องรอจบปริญญาเอกแล้วถึงจะมีความสุขได้ ต้องมีความสุขตอนที่เรียนอยู่ด้วย

 แน่นอน ความสุข ของชีวิต PhD. Candidate คือ เห็นงานวิจัยตัวเองมีความก้าวหน้า แต่ถ้าความก้าวหน้ามันไม่ได้มีมาให้มีความสุขได้ทุกวัน ต้องเติมความสุขให้ตัวเองบ่อย ๆ

หัดมองข้ามความไม่เพอร์เฟคไปบ้าง อะไรควบคุมไม่ได้ แก้ไขไม่ได้จริงๆ  ก็ช่างหัวมัน  หัดหาความสุขจากเรื่องเล็กๆ รอบตัว   เพราะความสุข คือ แรงกายแรงใจ ที่จะทำให้เราลุยทำปริญญาเอกต่อได้  

Dr. Jasseda Lertsaksereekun

Special Instructor, Guest speakers: Mae Fah Luang University, College of Management Mahidol University, Chulalongkorn University, Bangkok University

·         Doctor of Philosophy   CHULALONGKORN UNIVERSITY, Bangkok, Thailand 

·         Master of Business Administration  UNIVERSITY OF MARYLAND, College Park, Maryland, USA

·         Master of Science in Information Systems Management  UNIVERSITY OF MARYLAND, College Park, Maryland, USA

·         Bachelor of Accountancy CHULALONGKORN UNIVERSITY, Bangkok, Thailand 

 —————————————

เพจก็แค่ปริญญาเอก ขอขอบคุณ ดร.หยก เจษฎ์ศีดา  เลิศศักดิ์เสรีกุล  ที่มาแบ่งปันข้อคิดดีๆ อย่างมากมายให้กับเรา

และเราเชื่อแน่ว่า หลังจากอ่านบทสัมภาษณ์นี้จบ ผู้ที่กำลังคร่ำเคร่งกับการเรียนปริญญาเอกอยู่ จะสามารถลุกขึ้นมา สำรวจความสุขในการเรียนของตน เลิกท้อ สู้ต่อและไปต่อกับการเรียนปริญญาเอก อย่างมีกำลังใจที่ดีขึ้น แน่นอนค่ะ  

แขกรับเชิญคนต่อไป ที่จะมาแบ่งปันเรื่องราวและประสบการณ์เกี่ยวกับการเรียนปริญญาเอก จะเป็นใคร

ติดตามได้ที่นี่ ที่เดียว !!!

วันนี้ “ก็แค่ปริญญาเอก” ขอเสียงกรี๊ดดังๆ ให้กับแขกรับเชิญคนเก่งของเราในวันนี้ บุคคลที่หลายๆ คนที่ชื่นชอบการไปท่องเที่ยวในต่างประเทศ โดยเฉพาะประเทศญี่ปุ่น อาจจะคุ้นหน้าคุ้นตาเขาเป็นอย่างดีอยู่แล้ว

ดร.เบียร์ ณัฐพงศ์ กิจสุวรรณ หรือชื่อที่แฟนๆ จะรู้จักเขาดีในนาม “บีหรุซัง” เจ้าของ Youtube channel NineBeerJP รายการที่รวบรวมเรื่องราวหลากหลายจากต่างประเทศอย่างน่าสนใจ และมีแฟนคลับติดตามหนาแน่นที่สุดคนหนึ่งในโลกไซเบอร์   

วันนี้ ดร.เบียร์ สละเวลามาพูดคุยอย่างเป็นกันเองกับชาว Just a PhD เกี่ยวกับประสบการณ์การเรียนปริญญาเอกของเขา ไปติดตามกัน…

สวัสดีค่ะ ช่วยแนะนำตัวนิดนึงค่ะ

สวัสดีครับ ชื่อ ณัฐพงศ์ กิจสุวรรณ (เบียร์) เรียนจบปริญญาเอกสาขา Information and Communication Engineering จาก The University of Electro-Communications โตเกียว ประเทศญี่ปุ่นครับ

วิทยานิพนธ์ที่ใช้จบชื่อเรื่องว่า Contention resolutions for optical networks เอาง่ายๆ ก็คือในระบบสื่อสารด้วยแสงจะจัดข้อมูลที่วิ่งในเน็ตเวิร์คยังไงให้ชนกันน้อยที่สุด

หลังจากจบปริญญาเอกแล้วก็ไปทำ Postdoc ที่มหาวิทยาลัย Trinity College Dublin ประเทศไอร์แลนด์ ตอนนั้นผมเข้าร่วมกับโปรเจคเกี่ยวกับ การออกแบบระบบอินเตอร์เน็ตในอนาคตให้กับยุโรป โดยในส่วนของผมเป็นการออกแบบการควบคุมอุปกรณ์ทุกอย่างในเน็ตเวิร์คแบบอัตโนมัติ โดยใช้โปรแกรม

ทำไมถึงตัดสินใจมาเรียนปริญญาเอกคะ?

ก่อนหน้านี้ไม่คิดว่าตัวเองจะต้องเรียนให้จบถึงปริญญาเอก จบแค่ปริญญาโทก็โอเคแล้ว ความมุ่งหมายในชีวิตคืออยากท่องเที่ยวและเดินทางไปรอบโลก แต่จะทำยังไงให้ไปบรรลุความฝันได้ ถ้าทำงานในไทยเป็นพนักงานบริษัทได้เงินเดือนน้อย ทำไม่ได้แน่นอน ถ้าจะเปิดกิจการเป็นของตัวเอง ผมก็ไม่มีหัวทางการค้าเลย เลยคิดว่าต้องไปทำงานต่างประเทศ เพราะคิดว่าทำงานที่ต่างประเทศต้องได้เงินเยอะ แล้วเอาเงินที่ทำงานได้ไปเที่ยวรอบโลก

แต่จะทำยังไงให้ได้ไปทำงานต่างประเทศ อยู่ไทยจะสมัครโดยตรงไปต่างประเทศเลย มันก็ยากพอควร เค้ามีคนในประเทศอยู่แล้ว ทำไมเค้าไม่เอาคนที่อยู่ในประเทศเค้าเองล่ะ ผมเลยต้องหาวิธีทำให้ผมได้ไปอยู่ในต่างประเทศก่อน ซักระยะนึง แล้วถึงค่อยสมัครงาน วิธีไปอยู่ต่างประเทศของผม ที่ง่ายสุดคือการไปเรียนนั่นเอง

กว่าจะเรียนจบ ก็ใช้เวลาระยะนึง ซึ่งสามารถสมัครเข้าทำงานได้ แต่จะให้ใช้ทุนส่วนตัวผม ไม่มีแน่ๆ เลยใช้วิธีสมัครทุนไป แล้วผมก็ได้เป็น นักเรียนทุนรัฐบาลญี่ปุ่น หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ทุนมอนบุโช”

ระหว่างเรียนปริญญาเอก ได้พัฒนาทักษะอะไรบ้าง?

ทักษะที่ได้หลักๆ เลย คือการเรียนรู้ด้วยตัวเอง การเรียนปริญญาเอกไม่ใช่เป็น การเรียนจากผู้สอน แต่เป็นการเรียนโดยค้นคว้าหาความรู้ใหม่ๆ เอง อาจารย์จะไม่ถูกเรียกว่า Teacher หรือ Lecturer (ผู้สอน) แต่จะถูกเรียกว่า Advisor (ผู้ให้คำแนะนำปรึกษา)

อาจารย์ที่เป็น Teacher คืออาจารย์ที่มีความรู้อยู่แล้ว แล้วเอาความรู้นั้น มาบอกต่อ ให้คนที่ยังไม่มีความรู้ แต่ Advisor เค้าจะรู้เรื่อง ในสาขาที่ลูกศิษย์ทำระดับนึง ลูกศิษย์จะต้องเป็นคนค้นคว้าหาสิ่งใหม่ๆ เอา โดยอาจารย์จะเป็นคนแนะนำวิธีการ และปรับแนวให้เข้าร่องเข้ารอย

นอกจากนี้ ยังได้ทักษะการคิดแบบวิเคราะห์ แบบเป็นเหตุเป็นผลอีก ทักษะเหล่านี้ไม่ได้ใช่แค่ตอนเรียน แต่ยังเอามาใช้ในชีวิตประจำวันได้อีก

ระหว่างเรียน พบเจออุปสรรคอะไรบ้างไหมคะ?

อุปสรรคมีไว้ให้เจอครับ ทำอะไรทุกอย่างในชีวิตต้องมีอุปสรรคหมด การเรียนปริญญาเอกของผมก็เหมือนกัน ทุนที่ผมได้มีระยะเวลา 3 ปี ขยายระยะเวลาเพิ่มก็ไม่ได้ แล้วอาจารย์คนที่รับผมเข้ามาอยู่ด้วยก็มีกำหนดเกษียณ

ตอนที่ผมอยู่ปี 2 ครึ่ง อาจารย์ท่านนี้เป็นอาจารย์ที่มีชื่อเสียง มีงานเยอะมาก ผมมีเวลาคุยกับอาจารย์ไม่กี่ครั้งต่อเทอม งานผมก็ไม่ก้าวหน้า เหมือนอยู่ไปเรื่อยๆ พออาจารย์เกษียณ ผมก็ถูกโอนไปให้กับอาจารย์อีกท่านนึงที่เป็นแลปอยู่ในกลุ่มเดียวกัน แต่แลปนั้น ทำคนละเรื่องกับที่ผมทำอยู่ อาจารย์ก็แนะนำในเรื่องวิชาการที่เกี่ยวกับหัวข้อของผมไม่ได้

พอครบ 3 ปีทุนก็หมด ทางบ้านผมไม่มีเงินส่งผมเรียนอยู่แล้ว และผมยังต้องรับผิดชอบส่งเงินกลับไทยให้แม่อีก ผมต้องกระเสือกกระสนหางานพิเศษทำ ทำทุกอย่างไม่ว่าจะงานร้านอาหาร TA (ผู้ช่วยสอน) เขียนโปรแกรม ดูแลระบบคอมพิวเตอร์ของมหาวิทยาลัย งานอีเวนท์ต่างๆ งานพิเศษตามบริษัท

ตอนนั้นเหมือนจะท้อแล้ว ยอมเรียนไม่จบกลับไทยดีกว่า เพราะไม่เห็นหนทางที่จะจบได้เลยจริงๆ

จะจบจากที่นี่ต้องมี journal ตีพิมพ์อย่างน้อย 2 ฉบับ แต่ก็มีอาจารย์ใหม่เข้ามาแทนตำแหน่งที่ว่างพอดี แล้วก็ทำทางด้านที่ผมทำด้วย อาจารย์คนที่ 2 เลยโอนผมให้อาจารย์คนใหม่ ผมก็ช่วยอาจารย์สร้างแลปใหม่ อาจารย์ก็แนะผมว่าเขียนเปเปอร์ยังไงไม่ให้โดน reject

ได้เทคนิคจากอาจารย์เยอะมาก แต่ก็โดนด่าเยอะเหมือนกันเนื่องจากเขียนไม่ได้เรื่องอยู่หลายครั้ง อาจารย์ก็ช่วยหาโปรเจคพิเศษให้ ทำ RA (ผู้ช่วยวิจัย) อีก เพื่อให้ผมได้มีเวลามาอยู่ในแลปมากขึ้น จะได้ไม่ต้องไปทำงานข้างนอกเกือบทั้งสัปดาห์ สุดท้ายก็จบตอนปี 5 ครึ่ง ด้วย Journal 4 ฉบับ

เรื่องทำงานพิเศษนี่ ผมทำตลอดจริงๆ คือวันก่อนสอบจบผมยังไปเสริฟอาหารอยู่เลย บางครั้งคิดงานไปด้วยทอดทอดมันให้ลูกค้าไปด้วย งานที่คิดได้ตอนทอดทอดมันได้รับรางวัลใน conference ที่ต่างประเทศอีก

คิดว่าปัจจัยสำคัญที่ทำให้เรียนสำเร็จมีอะไรบ้าง

จากประสบการณ์ที่ผ่านมา ความอดทน อย่าคิดว่าท้อแล้วเลิก เรื่องท้อ มันท้อกันทุกคน แต่เวลาผมท้อผมก็จะออกไปเที่ยว ออกไปหาอะไรกิน ไม่ก็นอนหลับ ตื่นมาแล้วเดี๋ยวมันจะดีขึ้นเอง

อีกอย่างที่สำคัญคือ การเข้าหาอาจารย์ อาจารย์จะไม่เป็นคนเข้าหานักเรียนอยู่แล้ว อาจารย์หลายคนจะไม่มี deadline ไม่มีกำหนดการณ์ meeting ให้นักเรียน ถ้าเจออาจารย์แบบนี้เราต้องวิ่งเข้าหาอาจารย์เอง

มีไอเดียอะไร ไม่ว่าจะแย่หรือดีขนาดไหน ก็เข้าไปคุยกับอาจารย์เลย หลังจากนั้นเราก็จะได้ความเห็นและคำแนะนำจากอาจารย์ อาจมีถูกด่าบ้าง แต่ก็อย่าไปสน เพราะสิ่งที่เราอยากได้คือคำแนะนำ พอได้ผลอะไรก็เอาไปให้อาจารย์ดู

เจอหลายคนที่กลัวอาจารย์มาก ขนาดที่ต้องคอยหลบหน้าอาจารย์อยู่ตลอด กลัวอาจารย์ถามเรื่องงานเพราะยังไม่มีอะไรคืบหน้า ใครที่เป็นแบบนี้ต้องเปลี่ยนใหม่แล้วนะ

ปัจจุบันทำงานอะไร และได้ใช้ทักษะความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับงานหรือไม่?

ปัจจุบันเป็นอาจารย์อยู่ที่ The University of Electro-Communications โตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ที่เดียวกับที่เรียนจบมาครับ ตำแหน่งคือผู้ช่วยศาสตราจารย์ เป็น Technical program committee (TCP) ของ IEEE conference หลาย conference เป็น Associate editor ของ Journal ในต่างประเทศ

และงานอดิเรก (นี่แหละคือสิ่งที่ฝันไว้) เป็นเจ้าของ Youtube channel NineBeerJP พากินพาเที่ยวในต่างประเทศ

ทักษะที่ได้ตอนเรียนเอามาใช้ทั้งในที่ทำงานและใช้ในชีวิตประจำวันเลยครับ ทักษะที่ว่า ไม่ได้เกี่ยวกับวิชาการเลย เป็นทักษะทางด้านอื่นเช่นการเขียน การอธิบายยังไงให้เข้าใจได้ง่ายตามพื้นฐานของคนฟัง จัดการความคิดให้คิดเป็นขั้นเป็นตอน ตามสเต็ป

ส่วนที่เอามาประยุกต์ใช้ในงานก็ทั้งหมดเลยครับ เพราะผมทำงานตรงสายเป๊ะเลย เอาประสบการณ์ที่ตัวเองเจอ มาสอนนักศึกษา

สุดท้าย มีข้อคิดอะไรอยากฝากอะไรไว้ให้ผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่บ้าง

 “ถ้าปีนเขาไม่ถึงจุดสูงสุด ก็จะไม่เห็นทางลง” ความหมายก็คือ การที่เรายังไม่ทำอะไรถึงสุดๆ แล้วเราก็จะไม่เจอทางออก

ทางออก(ทางลง)มันมีหลายทาง แต่มันถูกสันเขาบังอยู่ทำให้เรามองไม่เห็น แต่พอเราขึ้นไปยืนอยู่บนสันเขาได้แล้วเราจะมองเห็นวิวที่สวยงาม มองเห็นทางลงหลายทาง เวลาลง ก็จะลงเร็วกว่าตอนขึ้น

แล้วก็ให้รู้ว่าตัวเองกำลังทำอะไรอยู่ อย่าไปเอาคำพูดคนรอบข้างมากดดันตัวเอง

ตอนที่ผมเรียนเกินปีที่ 3 มีคนถามว่า “ไหนว่าเก่งไง ทำไมยังไม่จบซักที” คนในหมู่บ้านก็ถามอยู่นั่นแล้วว่า “เห็นไปนานแล้ว เมื่อไหร่จะจบ” บางคนถามผมอีกว่า เรียนจบปริญญาเอกแล้วได้อะไร ไปขายก๋วยเตี๋ยวอาจรวยกว่าเสียอีก คำพูดพวกนี้ไม่ทำให้ประโยชน์ให้กับคุณเลย ฟังข้ามๆ ไป

คนที่พูดแบบนี้เพราะเค้านึกว่า การเรียนปริญญาเอกเหมือนการเรียนทั่วๆ ไปที่ฟังครูสอนในห้อง แล้วจำไปสอบให้ผ่าน หรือทำรายงานส่งครู 2 ฉบับก็จบได้ แต่การจะจบปริญญาเอก คืองานของคุณต้องถูกยอมรับโดยคนในสาขาวิชาเดียวกันก่อน ถ้าใครที่ไม่ได้เรียนเองเค้าก็จะไม่รู้

เคยเจออีกคนนึงคิดว่า ตัวเองเป็นตัวแทนประเทศไทย(กรณีนักเรียนที่ได้ทุนมาเรียนต่างประเทศ) เพราะอยู่ที่ไทยสอบได้ที่ 1 ตลอด ได้เกียรตินิยม สอบชิงทุนได้ แต่พอเค้ามาอยู่ที่ที่คนได้ที่ 1 จากทั่วโลกมารวมกัน แล้วเค้าไม่ได้ที่ 1 ก็เริ่มอาการเครียด มีความกดดันมาก ซึ่งความกดดันเหล่านี้เป็นสิ่งที่สร้างขึ้นมาด้วยตัวเองทั้งนั้น สรุปคือทำอะไรให้สุดๆและอย่าสร้างความกดดันให้ตัวเอง

……..

เพจ “ก็แค่ปริญญาเอก” ขอขอบคุณการแบ่งปันและข้อคิด-คำแนะนำจาก ดร.เบียร์ เชื่อว่าประสบการณ์จาก ดร.เบียร์จะเป็นแรงบันดาลใจที่ดีอย่างยิ่ง สำหรับผู้ที่สนใจ หรือกำลังศึกษาปริญญาเอกอยู่

เพจก็แค่ปริญญาเอก ยินดีเปิดพื้นที่สำหรับการแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก เชิญชวน inbox มาหาเรา เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ให้กับเพื่อนๆ คนอื่นกันค่ะ

แขกรับเชิญคนต่อไปจะเป็นใคร ติดตามได้ที่นี่ ที่เดียว!!