สวัสดีค่ะ ช่วยแนะนำตัวนิดนึง  

ผมชื่อ พงศ์พจน์ พุฒรังษี  ชื่อเล่น โป๊ป จบการศึกษาปริญญาตรี จากสถาบันการศึกษานานาชาติ มหาวิทยาลัยรามคำแหง คณะบริหารธุรกิจ สาขาการตลาด (เกียรตินิยมอันดับ 2) จบการศึกษาปริญญาโท จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  สหสาขาวิชายุโรปศึกษา วิชาเอกเศรษฐศาสตร์ (ภาคภาษาอังกฤษ) และปริญญาโท จากวิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล สาขาการตลาด (ภาคภาษาอังกฤษ)

และปริญญาเอก จากสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ คณะบริหารการพัฒนาสิ่งแวดล้อม วิชาเอก การจัดการสิ่งแวดล้อมเชิงสังคมและธุรกิจ ขณะนี้อยู่ระหว่างรอรับพระราชทานปริญญาบัตร ปัจจุบัน ทำงาน ตำแหน่ง วิทยากรระดับ 6 ที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยครับ

ทำไมถึงตัดสินใจมาเรียนปริญญาเอก

เป็นความตั้งใจส่วนตัว เนื่องจาก ผมเรียนปริญญามาหลายใบแล้ว เลยคิดว่าถ้าเป็นไปได้ หากมีโอกาสก็อยากจะเรียนถึงระดับปริญญเอกไปเลยแต่ในช่วงแรกทางครอบครัวไม่ค่อยเห็นด้วย เนื่องจากทางครอบครัวกังวลว่า ผมจะสามารถเรียนปริญญาเอกจบได้มั้ยเพราะการเรียนปริญญาเอกต้องใช้เวลาค่อนข้างมาก และการเรียนปริญญาเอกดูเป็นเรื่องยาก แต่ผมก็ยังตัดสินใจที่จะเรียนปริญญาเอกอยู่ดี

ซึ่งระหว่างตัดสินใจว่าจะเรียนด้านไหนดี คณะบริหารการพัฒนาสิ่งแวดล้อมสถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) เปิดรับสมัครนักศึษาปริญญาเอก เลยลองสมัครดู เพราะผมทำงานที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ซึ่งหากเรียนคณะดังกล่าว ผมน่าจะสามารถนำเอาความรู้ที่ได้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับการทำงานได้เพราะการดำเนินงานขององค์กรต้องคำนึงถึงด้านการบริหารด้านสิ่งแวดล้อม จึงเป็นสาเหตุให้สมัครคณะดังกล่าว โดยระหว่างการศึกษาได้รับทุนการศึกษา และได้รับทุนสนับสนุนการทำและการตีพิมพ์วิทยานิพนธ์จากเงินงบประมาณแผ่นดิน

ทำ thesis เกี่ยวกับอะไร

รูปแบบการดำเนินงานของกองทุนพัฒนาไฟฟ้าที่เหมาะสมในประเทศไทย (The appropriate model for power development fund management in Thailand)  โดยใช้เวลาในการศึกษาทั้งหมด 3 ปี 3 เดือน แบ่งเป็น เรียน Course Work  1 ปี และ ทำวิทยานิพนธ์ 2 ปี 3 เดือน

ระหว่างเรียนพบเจอปัญหาอะไรที่คิดว่าหนักที่สุด

ปัญหาการวิเคราะห์ปัญหาและการหาแนวทางในการแก้ปัญหาเพื่อสร้างเป็นรูปแบบที่เหมาะสมสำหรับพัฒนาการดำเนินงานของกองทุนพัฒนาไฟฟ้าในประเทศไทยเป็นสิ่งที่อยากที่สุดในการทำวิทยานิพนธ์ของผมเนื่องด้วยผมจำเป็นต้องลงพื้นที่ในหลายจังหวัด และเข้าไปเก็บข้อมูลกับผู้ให้ข้อมูลที่สำคัญหลายกลุ่ม อาทิเช่นหน่วยงานกองทุนพัฒนาไฟฟ้าในแต่ละพื้นที่เจ้าหน้าที่กองทุนพัฒนาไฟฟ้าในแต่ละพื้นที่ ผู้นำชุมชน และประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่การดำเนินงานของกองทุนพัฒนาไฟฟ้า

ซึ่งจากการเก็บข้อมูลในแต่ละพื้นที่ พบว่า ประสบปัญหาที่แตกต่างกัน ทำให้ต้องมีการรวบรวมปัญหาต่างๆ เพื่อสร้างเป็นรูปแบบในการแก้ไขปัญหา และรูปแบบนั้นต้องสามารถประยุกต์ใช้ได้ในทุกพื้นที่ ซึ่งในการหารูปแบบที่เหมาะสมนั้นค่อนข้างใช้เวลาพอสมควร เพราะต้องศึกษาหาทฤษฎีต่างๆ ให้สอดคล้องกับการดำเนินงานของกองทุนพัฒนาไฟฟ้าในประเทศไทยด้วย

เคยรู้สึกท้อแท้หรือหมดหวังในการเรียนไหมคะ

ไม่เคยรู้สึกท้อแท้เลยครับ คิดอยู่เสมอว่า เราก้าวมาเส้นทางการเรียนปริญญาเอก เราจะถอยไม่ได้ครับ อุปสรรคอาจมีบ้าง แต่คิดว่า อุปสรรคเป็นแรงกระตุ้นให้ก้าวต่อไป และ ผลักดันให้ทำวิทยานิพนธ์ให้เสร็จครับ  สำหรับตัวผม วินัยเป็นสิ่งสำคัญในการเรียนปริญญาเอกครับ ที่ผมเรียนจบได้ภายใน 3 ปี กับอีก 3 เดือน เพราะคำว่า วินัย เลยครับ

คิดว่าปัจจัยสำคัญที่ทำให้เรียนสำเร็จมีอะไรบ้าง

ปัจจัยที่ทำให้ประสบผลสำเร็จในการเรียนปริญญาเอก ปัจจัยแรกคือ ระเบียบวินัยในการทำวิทยานิพนธ์

ผมให้เวลากับการทำวิทยานิพนธ์ค่อนข้างมาก ตัวอย่างเช่น ทุกวันจันทร์ วันพุธ ในทุกสัปดาห์ หลังเลิกงาน ผมจะเดินทางจากที่ทำงาน ไปที่ สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) เพื่อนัดพบอาจารย์ที่ปรึกษา โดยจะเข้าไปขอคำปรึกษาในการทำวิทยานิพนธ์ หรือ บางครั้งเอาวิทยานิพนธ์ที่ทำไปให้อาจารย์ที่ปรึกษาตรวจ เมื่อคำนวณระยะทางจากที่ทำงานไปที่ สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) ใช้ระยะเวลาประมาณ 1 ชั่วโมง แต่ผมพบอาจารย์ที่ปรึกษาใช้ระยะเวลาไม่ถึงหนึ่งชั่วโมง แต่ผมก็ยังทำแบบนั้นตลอดระยะเวลาในการเรียนปริญญาเอก ผมคิดว่ามันก็คุ้มนะ กับความสำเร็จที่ได้รับ

ส่วนใน วันอังคาร และ วันพฤหัสบดี  หลังเลิกงาน จะหาร้านกาแฟใกล้ที่ทำงาน นั่งทำวิทยานิพนธ์ โดยจะเริ่มทำตั้งแต่ 18.00  ไปจนถึงร้านปิด ประมาณ 21.00 ส่วนในวันศุกร์จะให้เป็นเวลาส่วนตัวในการทำกิจกรรมอื่นๆ หลังเลิกงาน อาทิเช่น ดูหนัง อ่านหนังสือ เป็นต้น  

ส่วนใน วันเสาร์ และ อาทิตย์ ก็จะเริ่มทำวิทยานิพนธ์ ตั้งแต่ 9.00 – 17.00 น. หรืออาจจะนัดพบอาจารย์ที่ปรึกษาเป็นครั้งคราวเพื่อส่งงานให้อาจารย์ตรวจ  

ปัจจัยที่สองคือ “อาจารย์ที่ปรึกษา” นอกจากผู้เรียนที่ต้องทุ่มเทความรู้ ความสามารถในการทำวิทยานิพนธ์แล้ว อาจารย์ที่ปรึกษาก็เป็นปัจจัยที่มีส่วนช่วยผู้เรียนประสบความสำเร็จในการเรียนปริญญาเอกได้ หากอาจารย์ที่ปรึกษาไม่เอาใจใส่งานของลูกศิษย์ มันก็เป็นเรื่องยากที่ลูกศิษย์คนนั้นจะประสบความสำเร็จได้

สำหรับผมนั้น ผมขอยกเครดิตความสำเร็จให้อาจารย์ที่ปรึกษาของผม ศ.ดร.วิสาขา ภู่จินดา ที่เอาใจใส่ คอยให้คำปรึกษา ตั้งแต่วันแรกในการเรียนปริญญาเอก ไปจนถึงวันที่ผมประสบผลสำเร็จในการเรียนปริญญาเอก ผมถือว่าโชคดีมากๆ ที่ได้อาจารย์ท่านนี้เป็นอาจารย์ที่ปรึกษา

มีข้อคิดอะไรอยากฝากถึงผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่

สมัยก่อนผมไม่ใช่คนเก่ง ผมไม่ได้หัวดี สอบได้ที่โหล่ของห้องเป็นประจำ สมัยเรียนมัธยม ผมเคยได้เกรดเฉลี่ยแค่ 1.91 แต่วันนี้ผมสามารถประสบความสำเร็จในการเรียนปริญญาเอกได้ ผมเชื่อว่า ที่ผมประสบความสำเร็จในวันนี้ได้เพราะผมมีความพยายาม มุ่งมั่น และมีวินัย ผมไม่จมอยู่กับความล้มเหลวในอดีต เอาความล้มเหลวเป็นแรงผลักดัน พัฒนาตัวเองขึ้นมาเรื่อยๆ จนประสบความสำเร็จได้

ส่วนตัวแล้ว ผมเชื่อว่าทุกคนสามารถเรียนปริญญาเอกได้นะ ขอแค่คุณมีความมุ่งมั่น และ ตั้งใจจริง ที่สำคัญ ไม่มีใครแก่เกินเรียนครับ

สิ่งที่เรียนรู้จาก “ปริญญาเอก”

มีเรื่องที่เรายังไม่รู้อีกมากครับ ดังนั้น อย่าหยุดพัฒนาตนเองครับ

…เพจก็แค่ปริญญาเอก ขอแสดงความยินดีกับ ดร.โป๊ป และขอขอบคุณสำหรับการแบ่งปันข้อคิด และประสบการณ์อันมีค่า

…เพจก็แค่ปริญญาเอก ยินดีเปิดพื้นที่สำหรับการแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก เชิญชวน inbox มาหาเรา เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ให้กับเพื่อนๆคนอื่นกันค่ะ

สวัสดีค่ะ วันนี้เพจก็แค่ปริญญาเอก มีความภูมิใจเป็นอย่างยิ่งที่จะแนะนำให้แฟนเพจทุกท่านได้รู้จักกับ ดร.ณัฏฐ์ ลีละวัฒน์ อาจารย์คนเก่งประจำภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ได้ให้เกียรติกับทางเพจมาแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก ณ ประเทศญี่ปุ่น และถ่ายทอดแรงบันดาลใจดีๆ รวมทั้งสิ่งที่ได้รับจากการเรียนปริญญาเอก ไปทำความรู้จักกับอาจารย์ณัฏฐ์ กันเลยค่ะ

แนะนำตัวหน่อยค่ะ

สวัสดีครับชื่อ ณัฏฐ์ ลีละวัฒน์ เรียนจบปริญญาตรี วิทยาศาสตรบัณฑิต (เกียรตินิยมอันดับหนึ่ง) สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศ จากภาควิชาเทคโนโลยีสารสนเทศและคอมพิวเตอร์ สถาบันเทคโนโลยีนานาชาติสิรินธร (SIIT) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ครับ ในระหว่างช่วงเรียนภาคฤดูร้อนปี 3 ได้มีโอกาสไปฝึกงานที่ประเทศญี่ปุ่นผ่านโครงการที่ทาง SIIT ร่วมกับ KEIDANREN (Japan Business Federation) และในช่วงปีสุดท้ายได้จับกลุ่มกับเพื่อนทำโครงงาน Senior Project เกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมเกมผจญภัย 3 มิติ และนั่นก็ทำให้เรารู้จักตัวเองว่า.. คงไม่ใช่ละ สำหรับอาชีพแนวการพัฒนาเกม เราคงไม่เหมาะ

หลังจากสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ก็ได้เริ่มชีวิตการทำงานครั้งแรกที่ธนาคารแห่งประเทศไทยครับ ตอนนั้นทำงานเป็นนักวิเคราะห์ระบบ ฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศ ได้รับมอบหมายให้ทำงานในส่วนระบบงานบริหาร เป็นงานวิเคราะห์ ออกแบบ และพัฒนาระบบ ตอนนั้นเป็นช่วงที่เรารู้สึกว่าความมั่นใจในตัวเองลดลงไปพอสมควร หลังจากที่ออกจากรั้วมหาวิทยาลัย ตอนแรกเรามีความมั่นใจว่า เรามีความรู้ความสามารถอยู่พอตัว แต่ก็พบว่า ความรู้เรายังไม่เพียงพอ ประสบการณ์และการมองในมุมๆ หนึ่งของเรามันเป็นอะไรที่เล็กมากๆ เมื่อเทียบกับพี่ๆ ที่ทำงาน จึงตัดสินใจเริ่มมองหาที่เรียนต่อ เนื่องจากอาจารย์หลายท่านที่เราเคยเรียนด้วยในระดับปริญญาตรีสำเร็จการศึกษามาจากประเทศญี่ปุ่น เราเองก็เคยไปฝึกงานที่ประเทศญี่ปุ่น แถมเรายังมีเพื่อนรูมเมทที่หอพักเป็นลูกครื่งญี่ปุ่นด้วย จึงรู้สึกว่าเราสนใจอยากจะไปศึกษาต่อที่นั่น

เราอยากจะศึกษาต่อในด้านที่มองอะไรต่างจากเดิมไปบ้างเพื่อให้เรามองอะไรได้กว้างขึ้น จึงเลือกเรียนภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการและการจัดการ ที่สถาบันเทคโนโลยีแห่งโตเกียว (Tokyo Institute of Technology หรือ Tokyo Tech) ด้วยทุนรัฐบาลญี่ปุ่น ในตอนแรกเราสนใจด้าน ERP (Enterprise Resource Planning), e-Business, และ e-Commerce จึงเริ่มทำวิจัยในด้านนี้ และต่อมาเปลี่ยนหัวข้อเป็นด้านการจัดการระบบสารสนเทศภัยพิบัติ

ในระหว่างเรียนปริญญาโท อาจารย์ที่ปรึกษาของเรา ศ. ดร. Junichi Iijima ก็แนะนำว่าที่ประเทศญี่ปุ่นกำลังโปรโมทการสร้างดุษฎีบัณฑิตที่นอกจากจะจบปริญญาเอกแล้วต้องมีทักษะมากกว่าหนึ่งสาขาและมีความเป็นผู้นำที่พร้อมจะไปสร้างสิ่งต่างๆให้กับสังคมโลกด้วยภายใต้แนวคิด “Programs for Leading Graduate School” ที่ Tokyo Tech เองจึงมีการเปิดหลักสูตรใหม่ คือ Academy for Co-creative Education of Environment and Energy Science (ACEEES) เป็นหลักสูตรที่จะสร้างผู้นำในด้านสิ่งแวดล้อมและพลังงาน เราจึงลองสมัครดูและเราก็ได้รับตอบรับตอนที่เป็นนักศึกษาปริญญาโทและอยู่ในโครงการนี้ตลอดช่วงการศึกษาระดับปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยแห่งนี้ เราจบหลักสูตรนี้มาด้วย Major วิศวกรรมอุตสาหการและการจัดการ และ Sub-major สถาปัตยกรรมศาสตร์และวิศวกรรมอาคาร

หลังจากสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอก ในปี พ.ศ. 2559 เราย้ายไปทำงานเป็นนักวิจัยหลังปริญญาเอก ที่ห้องวิจัยวิศวกรรมสึนามิ สถาบันวิจัยนานาชาติด้านวิทยาศาสตร์ภัยธรรมชาติ มหาวิทยาลัยโทโฮคุ เมืองเซนได และต่อมาได้รับตำแหน่งผู้ช่วยศาสตราจารย์ เป็นอาจารย์ประจำสถาบันวิจัยนานาชาติด้านวิทยาศาสตร์ภัยธรรมชาติ มหาวิทยาลัยโทโฮคุ

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 เราตัดสินใจกลับมาประเทศไทย คิดว่าถึงเวลาที่ควรจะทำอะไรให้กับประเทศบ้านเกิดแล้ว เราเข้ารับตำแหน่งอาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แม้จะมีประสบการณ์การเป็นอาจารย์ที่ประเทศญี่ปุ่น แต่ก็มีอะไรหลายๆ อย่างที่ท้าทายและเราก็ตั้งใจทำงานที่นี่เรื่อยมาครับ

คิดอย่างไร ตอนที่ตัดสินใจเรียนปริญญาเอก

ในวันที่เราต้องเจอกับสิ่งที่ตัดสินใจยากมากคือวันที่เราทราบว่าเราได้รับทุน เพราะว่าเป็นวันที่เราต้องตัดสินใจว่าเราจะลาออกจากตำแหน่งหน้าที่ที่ธนาคารแห่งประเทศไทย ซึ่งมีทั้งคนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย แต่สุดท้ายด้วยหลายๆ ปัจจัยเราคิดว่า เราอยากจะเรียนรู้อะไรมากกว่านี้ จึงตัดสินใจรับโอกาสและไปเริ่มใช้ชีวิตนักศึกษาที่ประเทศญี่ปุ่น

นอกจากนี้ จำได้ว่า มีวันนึงที่เรากำลังเดินทางกลับจากโรงเรียนสามเสนวิทยาลัยที่เราเรียนตอนช่วงมัธยมศึกษา ได้คุยกับคุณปู่ นพ. โกวิท ลีละวัฒน์ บนรถที่คุณพ่อเป็นคนขับ คุณปู่บอกว่า คุณปู่สนับสนุนเต็มที่ในด้านการศึกษา คุณปู่แม้ว่าปัจจุบันจะเป็นแพทย์ที่เกษียณมานานแล้ว แต่ท่านก็ยังศึกษาสิ่งใหม่ๆอยู่เสมอ ใครจะรู้ว่าคุณปู่ที่ทุกวันนี้อายุ 90 กว่าปี แต่ท่านมีงานอดิเรกเป็นการปลูกผักไร้ดิน การทดลองผสมสารไคโตซานกับสิ่งรอบตัว การประดิษฐ์เครื่องใช้ไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ และการค้นคว้าเรื่องใหม่ๆ ทางอินเตอร์เน็ทอยู่เสมอ จำได้ว่าคุณปู่เป็นคนซื้อคอมพิวเตอร์เครื่องแรกให้เราตอนเราอยู่ชั้น ป. 6 ปกติเวลาคุณปู่จะให้อะไรเราคุณปู่จะให้เราทำรายงาน เราต้องสามารถบอกอธิบายคุณสมบัติ ฟังก์ชั่นการใช้งาน ราคา รวมทั้งสรุปข้อดีข้อเสีย และประโยชน์ของสิ่งที่เราอยากได้เราส่งเป็นรายงานให้คุณปู่ก่อน มันเหมือนเป็นการฝึกให้เราได้เขียนรายงาน Requirement มาตั้งแต่เด็กๆ เลย วันนั้นคุณปู่บอกเราว่า ถ้าเราอยากจะเรียนอะไรเราต้องเรียนให้เต็มที่ เรียนให้ไกลที่สุดถ้าเรามีโอกาส ในวันที่เราเรียนอยู่มัธยมศึกษาตอนปลาย คุณปู่บอกว่าคุณปู่อยากให้เราเรียนให้ถึง ‘ปริญญาเอก’

ระหว่างเรียนพบเจอปัญหาอะไรที่คิดว่าหนักที่สุด

จากที่บอกว่า ตอนแรกเราสนใจอยากทำวิจัยด้าน ERP และ e-Business สิ่งที่ไม่คาดคิดก็เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2554 เกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหวและสึนามิภูมิภาคโทโฮคุในเดือนมีนาคม และเกิดเหตุการณ์มหาอุทกภัยประเทศไทยในช่วงปลายปี เนื่องจากเราอยู่ที่ประเทศญี่ปุ่นจึงไม่สามารถช่วยเหลืออะไรคุณพ่อคุณแม่รวมทั้งน้องหมาที่บ้านที่กรุงเทพฯ ได้ แต่ละวันได้แต่รับฟังและพูดคุยสิ่งที่เกิดขึ้นรวมทั้งอัพเดทสถานการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น ที่บ้านมีการเตรียมการป้องกันทำกำแพงกันน้ำเข้าบริเวณบ้านหลังจากทราบว่า มวลน้ำกำลังเข้ามาใกล้พื้นที่ สุดท้ายแม้่น้ำจากรอบบ้านจะเข้าบ้านไม่ได้แต่กลับมีน้ำจากท่อระบายน้ำภายในห้องน้ำไหลท่วมภายในบ้านแทน เนื่องจากบ้านของเรามีสัตว์เลี้ยง การจะไปหาโรงแรม หรือบ้านเช่าที่ไหนนั้นนับเป็นเรื่องลำบากมาก แต่สุดท้ายที่บ้านก็พบว่า มีบ้านเช่าที่ต่างจังหวัดอนุญาตให้นำสัตว์เลี้ยงไปอยู่ได้ อย่างไรก็ดี ณ เวลานั้นถือว่าสายเกินไปแล้วที่จะอพยพด้วยรถยนต์หรือการเดินเท้าเพราะว่าพื้นที่ตั้งแต่ปากซอยถึงตัวหมู่บ้านมีน้ำท่วมระดับสูง ทางบ้านจึงได้โทรศัพท์ขอความช่วยเหลือและได้รับความช่วยเหลือจากทหารจากกองทัพบกส่งเรือเข้าไปช่วยอพยพออกจากตัวบ้าน ในวันและเวลาที่คุณแม่พยายามอุ้มน้องหมาตัวใหญ่ขึ้นเรือทหาร และเดินทางไปต่างจังหวัด เราก็พูดคุยทางโทรศัพท์กันอยู่ตลอด สิ่งที่ทำได้คือการนั่งอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ น้ำตาซึม และทำได้แค่พิมพ์ข้อความ ‘ขอบคุณ’ กองทัพบกในเฟสบุ๊คส่วนตัว

เรากลับมานั่งคิดว่า เราจะนำความรู้ความสามารถของเราไปทำอะไรให้ดีขึ้นได้ไหม เรามาอยู่ในประเทศญี่ปุ่นที่มีประสบการณ์และเทคโนโลยีเกี่ยวกับการจัดการความเสี่ยงภัยธรรมชาติมากมาย และเราจะทำอะไรมากกว่านี้ได้ไหม จึงตัดสินใจแจ้งเรียนอาจารย์ที่ปรึกษาว่า เราขอเปลี่ยนหัวข้อวิจัยเป็นเรื่องเกี่ยวกับ ‘ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการภัยพิบัติ’ ซึ่งอาจารย์ก็สนับสนุนหัวข้อวิจัยนี้ ด้วยประเทศญี่ปุ่นเอง ณ ตอนนั้นก็พึ่งประสบภัยครั้งใหญ่มาหมาดๆ เราจึงได้เริ่มต้นการเดินทางในด้านการจัดการระบบสารสนเทศและการจัดการภัยพิบัตินับตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา

ช่วยเล่าเกี่ยวกับ thesis

เราใช้เวลาในการเรียนระดับปริญญาเอก ทั้งสิ้น 3 ปี ทำดุษฎีนิพนธ์เรื่อง ‘การจัดการภัยพิบัติในมุมมองของระบบสารสนเทศ’ เป็นการนำทฤษฎีด้านระบบสารสนเทศมาวิเคราะห์กระบวนการจัดการความเสี่ยงภัยธรรมชาติ การศึกษาการจัดการภัยพิบัติด้วยศาสตร์วิศวกรรมองค์กร และการศึกษาการใช้เทคโนโลยีของประเทศต่างๆ กับการจัดการภัยพิบัติด้านการเตรียมความพร้อม การรับมือ การฟื้นฟู และการมีมาตราการบรรเทาลดความความเสี่ยงของประเทศนั้นๆ ทั้งกรณีศึกษาของประเทศญี่ปุ่น ประเทศไทย ประเทศฟิลิปปินส์ และประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งมีภัยธรรมชาติใหญ่ๆ เกิดขึ้นในช่วงเวลานั้น ระหว่างที่เราเรียนปริญญาเอก ปีที่ 1 เรามีโอกาสไปฝึกงานที่สถาบันวิจัยนานาชาติด้านวิทยาศาสตร์ภัยธรรมชาติ ในช่วงนั้นเองได้ลองนำข้อมูลอาคารที่เสียหายจากคลื่นสินามิที่ประเทศญี่ปุ่นไปวิเคราะห์ด้วยโมเดลทางสถิติและนำไปสู่การตีพิมพ์บทความวิชาการในวารสารนานาชาติฉบับแรกของเราและยังทำให้ได้รับรางวัล Dean Award จาก Tokyo Tech อีกด้วย

เราปิดท้ายส่วนสุดท้ายของงานวิจัยปริญญาเอกด้วยการนำเสนอการออกแบบตัวต้นแบบเทคโนโลยีการพยากรณ์ความเสียหายของอาคารจากคลื่นสึนามิ โดยใช้กรณีประเทศญี่ปุ่น และนั้นก็นำไปสู่บันไดที่ทำให้เราได้เป็นหนึ่งในตัวแทนจาก The Falling Walls Lab Sendai ประเทศญี่ปุ่น เป็นหนึ่งใน 100 ผู้เข้ารอบสุดท้ายจากทั่วโลก Falling Walls Young Innovator of the Year 2016 ที่ประเทศเยอรมนี ได้ถูกสัมภาษณ์โดยรายการ Sciences et Avenir จากประเทศฝรั่งเศส

ปัจจัยแห่งความสำเร็จของคุณคืออะไร

สิ่งแรกสุดเลยคงเป็นกำลังใจและการสนับสนุนเป็นอย่างดีจากทุกคนในครอบครัว รวมทั้งคุณแฟนที่ได้เจอกันที่รั้วมหาลัยเดียวกัน ทุกครั้งที่มีโอกาสกลับมาประเทศไทยคุณพ่อคุณแม่จะเตรียมตัวล่วงหน้า เพราะว่าท่านรู้ว่าเรามีเวลาว่างน้อย หลายๆ อย่างท่านเลยจัดเตรียมให้เป็นอย่างดี เรามี Role Model คุณปู่ นพ.โกวิท ลีละวัฒน์ (พ.บ. รุ่น 3 จุฬาฯ) และคุณตา สุคนธ์ สุวัฒนวิโรจน์ (วศ.บ. 2496 วศ.ม. (โยธา) จุฬาฯ) ให้เรามีความตั้งใจในด้านการศึกษา

ถัดมาคือการให้ความสนับสนุนจากอาจารย์ที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญมากมาย ต้องยอมรับว่า งานของเราการจะได้ข้อมูลมาทำวิจัยนั้นถ้าขาดเครือข่ายแล้วคงเป็นไปได้ยาก เราได้มีโอกาสรู้จักกับรุ่นพี่โรงเรียนสามเสนวิทยาลัย รศ. ดร. อนวัช สรรพศรี จากมหาวิทยาลัยโทโฮคุ คอยให้ความช่วยเหลือด้านนี้เสมอมา

อีกอย่างคือความชอบของการ์ตูน ‘โดราเอม่อน’ อันนี้ก็พูดจริงๆ นะครับ เราชอบการ์ตูนเรื่องโดราเอม่อนมาตั้งแต่เด็กๆ เราคิดว่าสิ่งต่างๆ ของการ์ตูนเรื่องนี้สอนอะไรไว้มากมาย ทั้งด้านวิทยาศาสตร์และด้านสังคม ผู้เขียน อาจารย์ Fujiko F Fujio ได้แสดงให้เห็นถึงคำว่า จินตนาการ ที่เป็นเส้นทางของการรังสรรค์ผลงานทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ลองคิดดูสิครับว่า มีของวิเศษจากกระเป๋าสี่มิติของหุ่นยนต์โดราเอม่อนกี่ชิ้นแล้วที่ทยอยถูกพัฒนาในโลกใบนี้ การสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ใดก็จำเป็นจะต้องเริ่มจากคนที่มีจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ สำหรับด้านสังคม แม้การ์ตูนโดราเอม่อนจะเป็นตอนสั้นๆ (ถ้าไม่นับซีรีส์ชุด The Movie หรือภาพยนตร์ Stand by Me) แต่ในทุกตอนเราจะเห็นข้อคิดต่างๆ อยู่เสมอ หลายคนจะอาจจะมองว่าโนบิตะเป็นคนที่รอคอยแต่ของวิเศษจากโดราเอม่อน แต่ในท้ายที่สุดโนบิตะก็จะสอนให้เห็นว่าของวิเศษเป็นเพียงเครื่องมือที่สร้างความน่าสนใจหรือจุดประกายบางอย่าง ต่างจากการพึ่งตนเอง การใช้ความพยายามและความสามารถของตนเองที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จ

เราชอบโดราเอม่อนและอะไรหลายๆอย่างจากการ์ตูนเรื่องนี้ รวมทั้งมีความตั้งใจว่า วันที่เราเรียนจบปริญญาเอก เราจะไปใส่ชุดครุยถ่ายรูปกับโดราเอม่อนที่พิพิธภัณฑ์ Fujiko F Fujio เพื่อบอกโดราเอม่อนและขอบคุณผู้แต่งว่า มีเด็กไทยคนนี้ที่ชื่นชอบและได้รับแรงบันดาลใจในการใช้จินตนาการต่างๆสำหรับเริ่มต้นเรียนรู้และพัฒนาเทคโนโลยีต่างๆ อยู่อีกคนนะ

อีกกลุ่มคนที่สำคัญกับการสำเร็จในการเรียนของเราคือ เพื่อนชาวไทย ทั้งจาก Tokyo Tech และมหาวิทยาลัยอื่นๆ การเข้าไปทำงานสมาคมนักเรียนไทยในประเทศญี่ปุ่น ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตลอดช่วงการเป็นนักศึกษาที่ประเทศญี่ปุ่นทำให้เรามีเครีอข่าย มีกลุ่มคนให้คำปรึกษา มีกิจกรรมต่างๆที่ได้ทำร่วมกันมา เรามีโอกาสได้เป็น Co-chairperson งานประชุมวิชาการ Thailand-Japan International Academic Conference และอื่นๆมากมาย รวมทั้งการให้ความช่วยเหลือจากพี่ๆ สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงโตเกียว เวลาที่พวกเรามีปัญหาอะไร หรือต้องการความช่วยเหลือต่างๆ

ท้ายที่สุดสิ่งที่เล่ามาคงเป็นไปไม่ได้ถ้าเราไม่ได้รับโอกาสจากรัฐบาลญี่ปุ่นที่ให้โอกาสเด็กไทยคนนึงไปเรียน ไปทำวิจัย ไปลองทำอะไรที่ตัวเองสนใจ โอกาสจากผู้ใหญ่ใจดีหลายๆคนที่มองเห็นสิ่งที่เด็กคนนี้ตั้งใจและฝันที่จะทำให้เป็นจริง

ใช้ทักษะความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับการทำงานอย่างไร

ปัจจุบันเราได้นำความรู้และประสบการณ์จากการศึกษาและทำวิจัยมาใช้ในการประกอบอาชีพอาจารย์ เราคิดว่า ประเทศไทยต้องก้าวต่อไปสู่สังคมที่มีการพัฒนาที่ยั่งยืน เราอยากเป็นคนหนึ่งที่ได้ร่วมสร้างเมล็ดพันธุ์ของคนรุ่นใหม่ให้กับบ้านเกิดของเรา เมื่อเราได้รับโอกาสมาเป็นอาจารย์แล้วเราก็อยากจะตั้งใจทำงานนี้ให้เต็มที่ เราตัดสินใจยื่นขอเปิดรายวิชา การจัดการภัยพิบัติและเทคโนโลยี ตั้งแต่ภาคการศึกษาแรกที่เราเริ่มทำงาน เพื่อนำความรู้และประสบการณ์มาถ่ายทอดให้นิสิต

เมื่อมีผู้บริหารทราบว่า เราทำงานทำวิจัยด้านนี้จึงได้รับการเชิญชวนให้มาเป็นอาจารย์ประจำหลักสูตรสาขาวิชาการจัดการความเสี่ยงและภัยพิบัติ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เราได้เป็นอาจารย์รายวิชาหลัก การจัดการภัยพิบัติ ในหลักสูตรนี้ซึ่งเป็นหลักสูตรปริญญาโทใหม่ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รวมทั้งปฏิบัติหน้าที่เป็นคณะทำงานจัดทำแผนปฏิบัติการป้องกันและรองรับเหตุฉุกเฉิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2561 เราก็ได้รับการคัดเลือกให้เป็นที่ปรึกษาภูมิภาค (Regional Advisory Committee) ตัวแทนประเทศไทย ให้กับ Asia Oceania Geosciences Society (AOGS) อีกด้วยครับ

อีกสองเรื่องที่มาเสริมไฟแห่งความมุ่งมั่นในการตั้งใจถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์สู่เด็กรุ่นใหม่ คือ การได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานคัดเลือกให้เป็นหนึ่งในผู้แทนประเทศไทยเข้าร่วมการประชุมสุดยอดนักวิทยาศาสตร์เยาวชนโลก ครั้งที่ 6 ณ สาธารณสิงคโปร์ ในปี พ.ศ. 2561 และในปีเดียวกันเมื่อเราปฏิบัติหน้าที่อาจารย์ครบปี เราก็ได้รับการเสนอชื่อและได้รับการคัดเลือกให้ได้รับรางวัล ‘ศักดิ์อินทาเนีย ด้านการเรียนการสอนประเภทอาจารย์รุ่นใหม่’ ประจำปี พ.ศ. 2561 จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ปัจจุบันนอกจากการเป็นอาจารย์ประจำแล้วก็ยังเป็นนักเขียนให้กับวารสาร TPA News ของสมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น) โดยนำเสนอบทความสำหรับผู้อ่านทุกท่านทุกระดับเกี่ยวกับเทคโนโลยีหรือบทเรียนด้านการจัดการภัยพิบัติในคอลัมน์ Risk Reduction และเป็นนักเขียนรับเชิญให้กับศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย นอกจากนี้ ยังทำหน้าที่เป็นพิธีกรรายการวิทยุ ‘พูดจาประสาช่าง’ โดยคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ออกอากาศทาง FM 101.5 MHz และบรรยายความรู้ รวมถึงการแนะแนวให้กับน้องๆ นักเรียนนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยและโรงเรียนต่างๆ ด้วยครับ

มีข้อคิดอะไรสำหรับผู้ที่สนใจศึกษาต่อปริญญาเอก

สำหรับเราเชื่อว่าทุกคนเรียนระดับปริญญาเอกได้ครับ แต่ควรถามตัวเองก่อนว่าสิ่งที่คุณสนใจและอยากจะทำคืออะไร เราเชื่อว่าตราบใดที่คนเรามีชีวิตอยู่ เราจะมีความฝัน แล้วเมื่อเราได้รับโอกาสที่จะทำความฝันให้เป็นจริงแล้ว ก็ควรตั้งใจทำในสิ่งที่เราได้รับโอกาสให้เต็มที่จนเราสำเร็จในจุดหมาย สู้ๆ นะครับ

———

เพจก็แค่ปริญญาเอก ขอขอบคุณสำหรับการแบ่งปันข้อคิด และประสบการณ์อันมีค่าของ ดร.ณัฏฐ์ เป็นอย่างสูงค่ะ

เพจก็แค่ปริญญาเอก ยินดีเปิดพื้นที่สำหรับการแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก เชิญชวน inbox มาหาเรา เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ให้กับเพื่อนๆ คนอื่นกัน

วันนี้เพจก็แค่ปริญญาเอก มีอีกหนึ่งแรงบันดาลใจดีๆ ที่ยินดีจะมาแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก ไปพบกับเขากัน

แนะนำตัวนิดนึงค่ะ

ผมชื่อ ดร. บุญทวี เลิศปัญญาพรชัย ชื่อเล่น กอฟ บางคน เรียก บุญ ครับ จบ ปริญญาตรี วิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยี สาขาวิชา ปิโตรเคมีและวัสดุพอลิเมอร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ปริญญาโท คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยี สาขา วิทยาการและวิศวกรรมพอลิเมอร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และปริญญาเอก คณะวิทยาศาสตร์ สาขาปิโตรเคมี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ครับ

ทำไมถึงตัดสินใจมาเรียนปริญญาเอก

ก่อนหน้าที่ผมจะเรียนต่อปริญญาเอก ผมทำงานเป็นอาจารย์ สาขาวิชาเคมีอุตสาหกรรม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัย ราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา เป็นเวลา 4 ปี ครับ โดยตอนที่ตัดสินใจว่าจะเรียนต่อเนื่องจากตอนเขียนขอทุนวิจัยแล้วรู้สึกว่า ตัวเองยังมีความรู้และทักษะด้านวิจัยไม่เพียงพอ ยังเหมือนขาดมุมมองในการหา research gab ที่ตอบโจทย์ต่อความต้องการของหน่วยงานที่ชัดเจน ดังนั้น ผมเลยตัดสินใจมาเรียนต่อเพื่อมาพัฒนาในจุดที่ผมขาดไป

ทำ thesis เรื่องเกี่ยวกับอะไร

ผมทำวิจัยเรื่องการสังเคราะห์ และวิเคราะห์ โลหะออกไซด์ผสมชนิด SrTiO₃ ที่มีรูพรุนสูง เพื่อใช้เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาสำหรับการผลิตเมทิลเอสเทอร์ของกรดไขมัน หรือ ไบโอดีเซล ครับ โดยงานวิจัยนี้ มีความท้าทายตรงจะทำอย่างไรให้ได้ตัวเร่งปฏิกิริยาที่มีรูพรุน และพื้นที่ผิวสูง แต่ยังคงมีความเป็นผลึกที่สูงด้วย ซึ่งมันเป็นอะไรที่ดูตรงข้ามกัน นอกจากนี้ งานวิจัยผมลงไปลึกถึงการใช้เทคนิควิเคราะห์ทางเคมีขั้นสูง เพื่อหาสมบัติทางเคมี และกลไกการเกิดปฏิกิริยาบนพื้นผิวของตัวเร่งปฏิกิริยาที่เตรียมได้ครับ ใช้เวลาเรียนทั้งหมด 4 ปี ครับ

ระหว่างเรียน เวลามีเวลาว่างชอบทำอะไร

ผมเป็นคนเสพติดการเที่ยวครับ เมื่อมีเวลาว่างผมจะวางแผนว่าจะเที่ยวที่ไหน เมื่อไรโดยปกติจะให้เวลาตรงนี้อย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง ผมมองว่าการเที่ยวไปในที่ต่าง ๆ ทั้งที่เคยไปและไม่เคยไปมันให้อะไรมากกว่าการพักผ่อนนะครับ มันเหมือนมีเวลาได้ตกผลึกความคิดตัวเอง ได้มีเวลาปรับความคิด อารมณ์ เพื่อที่จะไปเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

อีกด้านหนึ่งที่ผมชอบทำเวลาว่างคือ การไปทำบุญที่ วัด และมูลนิธิต่าง ๆ เวลาว่างผมชอบที่จะรวมตัวกับ ครอบครัว และเพื่อน ๆ เดินทางไปมอบสิ่งของต่าง ๆ ผมมองว่าความสุขที่เกิดจากการให้คนอื่นมันมีค่ามาก ๆ การเห็นรอยยิ้มจากคนที่รับของจากเรามันสร้างพลังบวกให้กับตัวผมมาก ๆ ครับ

ระหว่างเรียนพบเจอปัญหาอะไรที่คิดว่าหนักที่สุด

ปัญหาที่หนักที่สุดในช่วงเรียนคือ ในช่วงแรกของการวิจัยครับที่ผมต้องหาวิธีวิเคราะห์ตัวเร่งปฏิกิริยาที่มีประสิทธิภาพที่ดี สำหรับปฏิกิริยาที่ผมศึกษา ผมใช้เวลาหาวิธีในจุดนี้มาเกือบครึ่งปีครับ คือจำได้เลยว่า เอาตัวเร่งปฏิกิริยาที่สังเคราะห์ตอนนั้นไปเร่งปฏิกิริยาแล้วไม่เกิดผลิตภัณฑ์ที่ต้องการเลย ซึ่งผมก็เคยมาถึงจุดที่ท้อสุดๆ จนแทบอยากไปเปลี่ยนหัวข้อวิจัยเลยครับ

ผ่านช่วงเวลาที่ยากเหล่านั้นมาได้อย่างไร

ผมเริ่มแก้ปัญหาจากตัวเองก่อนครับ ผมพยายามเปิดมุมมองความคิดในการศึกษาวิจัยให้กว้างขึ้น พยายามไม่ไปยึดติดกับการสังเคราะห์ตามงานวิจัยคนอื่นมากเกินไป และพยายามเอาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่มีค่อย ๆ ปรับ ค่อยหาทางออกครับ

นอกจากนี้ ผมขอยกเครดิตส่วนหนึ่งในการแก้ปัญหา ณ เวลานั้น ให้กับอาจารย์ที่ปรึกษาครับ คือ รศ.ดร. ชวลิต งามจรัสศรีวิชัย ช่วงนั้น ผมมีโอกาสได้คุยกับอาจารย์ท่านบ่อยมาก ๆ พยายาม brain storm กันเพื่อแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น

ซึ่งสำหรับผมนั้นมองว่า สิ่งที่สำคัญสิ่งหนึ่งของการเรียนในระดับปริญญาเอกคือ การเลือกที่ปรึกษาครับ โดยดูว่าเขาจะมีเคมีตรงกับเราไหม มีเวลาให้กับเราขนาดไหน ที่สำคัญเขาจะรับฟังแนวคิดของเราแล้วช่วยผลักดันความคิดเราให้ออกมามีรูปธรรมมากขึ้นแค่ไหน ซึ่งผมคิดว่าผมโชคดีที่เลือกอาจารย์ที่ปรึกษาที่ตอบโจทย์ผมครับ

ถ้าย้อนเวลากลับไปได้จะพูดกับตัวเองว่าอย่างไร

อยากพูดว่า… ขอบคุณในความดื้อของตัวเอง ที่ไม่ยอมแพ้ ต่ออุปสรรคที่เกิดขึ้น และ ขอบคุณที่ตัดสินใจถูกที่มาเรียนต่อปริญญาเอก เพราะปริญญาใบนี้ทำให้ผมได้มีความรู้และทักษะในการวิจัยมากขึ้น รวมทั้งผมยังได้รับโอกาสดี ๆ เข้ามาในชีวิตในหลาย ๆ ด้าน เช่น การได้รับเลือกจากสมเด็จพระเทพ ฯ รัตนราชสุดาสยามบรมราชกุมารี เป็นตัวแทนประเทศไทยเข้าร่วมงานประชุม Global Young Scientist Summit  นอกจากนี้ ปริญญาเอกทำให้ผมได้มีมุมมองทั้งการทำงานและการดำเนินชีวิตที่มีแบบแผนและมีระบบมากขึ้นครับ

อะไรคือสิ่งสำคัญที่สุดที่ทำให้คุณเรียนจบ

ผมมองว่า ปริญญาเอก ไม่ได้ถูกจำกัดแค่คนที่ฉลาด ผมเองเคยเรียนเกือบได้ที่โหล่ของห้องมาก่อน เกรด 1.90 ครับ แต่สิ่งที่สำคัญที่ทำให้ผมเรียนจบ ไม่ใช่แค่ปริญญาเอกนะครับ คือความพยายาม คำนี้อาจจะพูดแล้วอาจดูจับต้องได้ยาก แต่สำหรับผมแล้ว คนที่จะจบปริญญาเอก ต้องมีสิ่งนี้เป็นสิ่งแรก

ซึ่งบางทีคนที่กำลังเรียนอยู่อาจจะคิดว่า ฉันพยายามแล้ว แต่ทำไมยังเรียนไม่จบ แต่ผมขอบอกเลยว่า เชื่อเถอะครับ หากคุณยังมีคำนี้ และขยายคำว่าพยายามให้ใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ สักวันเมื่อคุณจบ คุณจะนึกถึงคำนี้เป็นคำแรกเลยครับว่า คุณจบมาเพราะว่า ความพยายาม

ปัจจุบัน ได้ใช้ทักษะ ความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับงานอย่างไรบ้าง  

ผมได้ใช้ความรู้ด้านการสังเคราะห์และวิเคราะห์ตัวเร่งปฏิกิริยาที่ได้มาระหว่างเรียนปริญญาเอก มาใช้ในการทำงาน ที่ บริษัท SCG chemicals ครับ โดยสิ่งที่ได้รับมาจากปริญญาเอกนั้นทำให้ผมสามารถที่จะประยุกต์และแก้ปัญหาต่าง ๆ เพื่อตอบโจทย์กับความต้องการของทางบริษัท รวมถึงทักษะหนึ่งที่ได้คือ การทำงานอย่างเป็นแบบแผนและคิดอย่างเป็นระบบครับ

มีข้อคิดอะไรอยากฝากอะไรไว้ให้ผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่

ผมชอบคำนี้ของ Thomas A. Edison ที่บอกว่า “Our greatest weakness lies in giving up. The most certain way to succeed is always to try just one more time” หรือ “จุดอ่อนที่ใหญ่ที่สุดของคนเรา คือ การยอมแพ้ไปก่อน วิธีการบางอย่าง ที่ในท้ายที่สุดนั้นจะประสบความสำเร็จเสมอ เพียงใช้เวลาอีกสักครั้งหนึ่ง”

ผมว่า ประโยคนี้น่าจะตรงใจกับน้อง ๆ เพื่อน ๆ ที่เรียนปริญญาเอกอยู่ครับ สุดท้ายผมขอเป็นกำลังใจให้น้อง ๆ เพื่อน ๆ ทุกคนที่เรียน ปริญญาเอกนะครับ

………….

เพจก็แค่ปริญญาเอก ขอขอบคุณแรงบันดาลใจและการถ่ายทอดประสบการณ์การเรียนปริญญาเอกของ ดร.บุญทวี มากค่ะ

เพจก็แค่ปริญญาเอก ยินดีเปิดพื้นที่สำหรับการแบ่งปันประสบการณ์การเรียนปริญญาเอก เชิญชวน inbox มาหาเรา เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ให้กับเพื่อนๆคนอื่นกันค่ะ

วันนี้ เพจก็แค่ปริญญาเอก ได้รับเกียรติจาก ดร.โอ๊ต ภูวนารถ เหมวิจิตร มาบอกเล่าประสบการณ์เกี่ยวกับการเรียนปริญญาเอก รับรองว่ามีข้อคิดและคำแนะนำดีๆ มากมายในบทสัมภาษณ์นี้ ไปทำความรู้จักกับดร.โอ๊ตกัน

แนะนำตัวหน่อยค่ะ

สวัสดีครับ ผมชื่อ ดร.ภูวนารถ เหมวิจิตร ชื่อเล่นว่า โอ๊ต จบปริญญาตรี คณะวิศวกรรมศาสตร์ ภาควิชาโยธา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปริญญาโท MSc International Business Management, University of Kent ปริญญาโทอีกใบด้าน MSc Finance, University of St. Andrews และ ปริญญาเอก (Doctor of Philosophy) ด้าน Business Administration (Finance) หลักสูตรนานาชาติ ที่ National Institute of Development Administration (NIDA) ปัจจุบันทำงานตำแหน่ง ผู้อำนวยการฝ่ายพัฒนาธุรกิจใหม่และนักลงทุนสัมพันธ์ บริษัท All Inspire Development จำกัด (มหาชน) ครับ

ทำไมถึงตัดสินใจมาเรียนปริญญาเอก

ตอนแรกที่ตัดสินใจเรียนปริญญาเอก เพราะคิดว่า รู้สึกอิ่มตัวกับการทำงาน เลยอยากหาประสบการณ์ความรู้เพิ่มเติม เลยเรียนต่อปริญญาเอก เพราะเราเองก็อยากนำเอาความรู้ไปใช้ในการพัฒนาองค์กรด้วยเหมือนกัน ซึ่งอาจจะต่างจากท่านอื่นๆ ตรงที่อยากจะเป็นอาจารย์ แต่ของผม อยากทำงานในบริษัทเอกชนครับ แต่อาจจะเป็นอาจารย์พาร์ทไทม์ วันหยุด เสาร์อาทิตย์แทน

ซึ่งถ้ามองย้อนกลับไป ถ้าตอนนี้คิดแค่ว่าอยากเรียน เพราะเท่ห์ เก๋ ก็คงเรียนไม่จบแน่ๆ เพราะการเรียนปริญญาเอก อาจจะดูเจ๋ง ในช่วงแรกๆ เท่านั้น แต่พอเรียนๆไป ความเท่ห์ ความเจ๋งนั้น มันกลับกลายมาเป็นความท้อแท้ และความสิ้นหวังในทันทีครับ แรงผลักดันตรงนี้อาจจะไม่เพียงพอ ที่จะทำให้เราไปถึงจุดหมายได้

เพราะวันธรรมดาก็จะต้องทำงาน จันทร์ถึงศุกร์ ส่วนเสาร์อาทิตย์ บางช่วงเวลา เริ่มเรียน 8 โมงเลิก 3 ทุ่ม ซึ่งเราจะต้องมาให้เวลากับการอ่าน การค้นคว้าข้อมูล การเตรียมตัวสอบ การทำข้อมูลนำเสนอ (Presentation) รวมถึงการหาความรู้เพิ่มเติมต่างๆ และก็จะเจออุปสรรคระหว่างทางมากพอสมควรครับ

ทำ thesis เรื่องเกี่ยวกับอะไร

ผมเลือกที่จะทำในหัวข้อวิทยานิพนธ์ด้าน Bargaining Power in Mergers and Acquisitions and Its Linkage to Premiums เนื่องจากต้องการเป็นผู้เชี่ยวชาญ และมีความเข้าใจในด้านการควบรวมกิจการ (M&A) เพราะธุรกิจในปัจจุบัน หากต้องการขยายธุรกิจให้ได้เร็วที่สุด ก็จะเป็นวิธีการไปซื้อกิจการ หรือควบรวมมาบริหารเอา ซึ่งจะง่ายและเร็วกว่า แต่ต้องแลกกับการที่ต้องจ่าย Premium ซึ่งจะมีความเชื่อมโยงกับอำนาจในการต่อรอง (Bargaining Power) ระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายในการกำหนดเป็นราคาซื้อขายในทันที เช่น บริษัทใหญ่ไปซื้อบริษัทเล็ก ทางบริษัทใหญ่อาจจะมีอำนาจในการต่อรองมากกว่าบริษัทเล็กก็เป็นได้

แต่ในทางกลับกัน หากบริษัทเล็กนั้น มีแต่คนสนใจที่จะเข้ามาซื้อ บริษัทเล็ก ก็อาจจะเรียกราคาแพงๆ หรือมีคนเสนอซื้อ แย่งชิงเพื่อให้ได้มา ก็เป็นไปได้อีกเช่นกัน ดังนั้น ผมจึงมีความสนใจ อยากจะรู้ว่าอะไรเป็นตัวแปร หรือปัจจัยสำคัญในการพิจารณาราคาซื้อขาย โดยอาศัยตัวแปรจากอำนาจในการต่อรองนั้นๆ

ผมใช้เวลาเรียนทั้งสิ้น 4 ปี กับอีก 9 เดือนครับ ในช่วง 1 ปีครึ่ง จะเป็นช่วง Coursework ที่จะต้องเรียนรู้วิชาใหม่ๆ ให้ครบตามเกณฑ์ที่กำหนด ส่วนอีกครึ่งปีหลัง จะเป็นช่วงที่จะต้องเตรียมตัวสอบทุกวิชา ที่เขาเรียกกันว่า Qualifying Examination (QE) ซึ่งตรงนี้แหละ จะเป็นตัวด่านแรกที่จะผ่านไปให้ได้ เพื่อไปสู่ Stage ต่อไปคือ การทำ Proposal Defense เพื่อดูว่า วัตถุประสงค์ของงานวิจัยเรา ทำไปเพื่ออะไร มี Contribution อะไรให้กับงานวิจัยและสังคมบ้าง หรือพูดง่ายๆ ก็คือว่า คนอื่นจะสามารถนำงานเราไปพัฒนาต่อยอดอะไรได้บ้าง หลังจากผ่าน Stage นี้เสร็จ ก็เป็น Stage ระยะยาวคือ การเขียนวิทยานิพนธ์ซึ่งเป็นระยะที่สำคัญที่สุดของการเรียนปริญญาเอก

ระหว่างเรียนพบเจอปัญหาอะไรที่คิดว่าหนักที่สุด 

ปัญหาที่ใหญ่และหนักที่สุด สำหรับคนที่ทำงานไปด้วย เรียนไปด้วย คงจะเป็นเรื่องของการแบ่งเวลา (Time Management) เพราะทุกช่วงเวลาที่เรียน จะเหนื่อย และหนักมากๆ ต้องต่อสู้กับจิตใจ และสภาวะที่ต้องรับแรงกัดดันสูงอยู่ตลอดเวลา เพราะตลอดระยะเวลาที่เรียนปริญญาเอก จะมีอุปสรรคมาบั่นทอนจิตใจเราเยอะมากๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงาน เรื่องสอบ เรื่องแบ่งเวลาเรียน การอ่าน Paper และ Journal ต่างๆ รวมถึงต้องเตรียมตัวสอบ Quiz, Midterm และปลายภาค ในแต่ละรายวิชา พร้อมๆ กัน

นอกจากนี้ ยังมีการทำ Presentation นำเสนออาจารย์ในแต่ละวิชา เพื่อเก็บคะแนน นอกจากนี้ ยังต้องสอบวัดผลอีก และที่สำคัญ บางคนจะไม่ยอมเขียนวิทยานิพนธ์ต่อ และทิ้งไปดื้อๆ เลยก็มี เพราะไม่มีใครมาบังคับ นอกจากตัวเราเอง อาจารย์ที่ปรึกษา ก็อาจจะมีทั้งแบบที่เอาใจใส่อย่างละเอียด เนื่องจากอาจารย์สนใจในหัวข้อนี้ ซึ่งเราต้องวิ่งตามอาจารย์ให้ทัน อาจารย์สั่งให้อ่านเปเปอร์ ก็ต้องอ่าน และต้องขวนขวายหาคำตอบมาให้อาจารย์เสมอๆ ส่วนอาจารย์บางท่าน อาจจะยุ่งมาก เลยไม่ค่อยมีเวลาให้ เนื่องจากอาจารย์ไม่ค่อยสนใจในหัวข้อนี้ แต่นักศึกษาเลือกที่จะทำในหัวข้อนี้เอง ซึ่งอันนี้ก็จะเหนื่อยอีกแบบนึง ตรงที่เราต้องลองผิดลองถูกด้วยตัวเองตลอดเวลา

ถ้าย้อนเวลากลับไปได้จะบอกตัวเองว่าอย่างไร

หากย้อนเวลากลับไปได้ ก็คงอยากจะบอกกับตัวเองว่า ถ้าเจอปัญหาและอุปสรรค ให้สู้ต่อ วิ่งไปเรื่อยๆ อย่าหยุด ถ้าเหนื่อยก็พัก แล้วค่อยกลับมาวิ่งต่อ อย่าท้อถอย และหยุดวิ่งเด็ดขาด เพราะระยะเวลาและอุปสรรคที่เจอในระหว่างเรียน หรือทำวิทยานิพนธ์ รวมถึงการเก็บข้อมูล และวิเคราะห์ข้อมูลนั้น ต้องใช้ความอดทนเป็นอย่างมาก สิ่งเหล่านี้จะเป็นตัวบั่นทอนความมั่นใจและกำลังใจมากๆ

เพราะฉะนั้นต้องพยายามสู้ต่อ ระยะเวลาตรงจุดนั้น คือ เราไม่รู้ตัวเองเลย ว่าเราวิ่งมาไกลแค่ไหนแล้ว และเหลือระยะทางอีกเท่าไรกว่าจะถึงเส้นชัย เพราะถ้าหากยังไม่เจอแสงสว่างที่ปลายอุโมงค์ เราก็ต้องวิ่งไปเรื่อยๆ จนกว่าจะเจอแสงสว่างนั้น

เพราะการเรียนปริญญาเอก มีแค่ 1 กับ 0 คือ จบกับไม่จบ เท่านั้น ในช่วงปีแรกๆ ที่เรียนปริญญาเอก จำความรู้สึกได้ว่า รู้สึกภูมิใจมากเวลาคนอื่นถามแล้วเราบอกว่า กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่ แต่พอเวลาผ่านไปเรื่อยๆ เข้าปีที่ 3 ปีที่ 4 ตอนนั้น ก็ไม่รู้ว่าตัวเองจะจบเมื่อไร ก็เริ่มรู้สึกว่า ไม่อยากบอกใครว่ากำลังเรียนปริญญาเอกอยู่ เพราะว่าเรียนนานมาก กลัวเขาจะรู้ว่าโง่ ไม่เอาไหน ป่านนี้ยังเรียนไม่จบอีก (หัวเราะ)

คิดว่าเพราะปัจจัยอะไรที่ทำให้คุณเรียนสำเร็จ

มีหลายปัจจัยเลยทีเดียวครับ แต่ปัจจัยหลักๆ คือ ความพยายาม ความตั้งใจ ความมุ่งมั่น ความทุ่มเท ความอึด ถึกและอดทน ที่สำคัญคือ กำลังใจจากครอบครัว ตรงนี้มีส่วนสำคัญมากๆ ตอนช่วงที่กำลังเขียนวิทยานิพนธ์อยู่ ก็ได้คุณพ่อคุณแม่ คอยช่วยผลักดัน ถามไถ่อยู่เสมอ ว่าตอนนี้ทำไปถึงไหนแล้ว ตอนนั้นรู้สึกแอบกดดันเล็กๆ แต่ตอนนี้ต้องบอกว่า ขอขอบคุณคุณพ่อคุณแม่มาก ที่ช่วยกดดันผม ไม่งั้นป่านนี้ก็คงไม่จบแน่นอน

ผมเคยมีความคิดว่าอยากจะเลิกเรียน นับร้อยๆครั้ง จริงๆ นะ แทบจะทุกครั้งที่เข้านอน และตื่นนอน หรือแม้กระทั่งเวลาขับรถ เพราะว่ามันเหนื่อย มันท้อ รู้สึกว่าเรียนไปแล้วก็อาจจะไม่ได้อะไร สู้ไปเที่ยวกับเพื่อนดีกว่า วันเสาร์อาทิตย์ แต่นี่เราต้องมานั่งอ่านเปเปอร์ แทนที่จะได้ไปเที่ยวต่างจังหวัด และได้ไปสังสรรค์กับเพื่อนๆ

ช่วงเวลาที่เขียนวิทยานิพนธ์อยู่นั้น เคยมีช่วงนึงที่คิดค้นโมเดลมา ใช้เวลาอยู่เกือบปี เก็บข้อมูลมาทั้งหมดเกี่ยวกับตัวแปรในโมเดลทั้งหมด แต่ปรากฎว่า พอมารันข้อมูล ไม่มีตัวแปรไหนเลยที่มีนัยสำคัญ (Significance) ทีนี้ล่ะงานเข้าเลย ต้องขยำโมเดลทิ้งไปประมาณ 50 หน้า และก็รู้สึกท้อ จึงหยุดทำต่อไปดื้อๆเลยอีกประมาณครึ่งปี

แต่ว่ามีจุดเปลี่ยนตรงที่ ตอนนั้นได้ตั้งคำถามกับตัวเองว่า เราอยากจะเป็นคนขี้แพ้หรอ หรือว่าเราอยากจะเป็นคนที่ประสบความสำเร็จ ที่จะสามารถเอาชนะอุปสรรคได้ สุดท้ายก็เลยตัดสินใจลุยต่อ ไม่สนใจว่าจะเจอตัวแปรที่ส่งผลต่อโมเดลหรือไม่ แต่ก็ดั้นด้นคิดค้นโมเดลต่อไปเรื่อยๆ และเก็บข้อมูลมารัน

จนกระทั่งในที่สุด ก็เจอตัวแปรที่มีนัยสำคัญเข้าจนได้ ตอนนั้นดีใจมาก เพราะเหมือนเห็นแสงสว่างแล้วจริงๆ นั่นคือความรู้สึกในตอนนั้น แต่ถ้าในทางกลับกัน ในช่วงที่เราล้มลงไป แล้วเราท้อ เราอยากจะล้มเลิกกลางคัน ป่านนี้เราคงจะเป็นอีกคนนึงที่ไม่สามารถผ่านอุปสรรคนี้ไปได้ ต้องขอบคุณกำลังใจจากคุณพ่อคุณแม่ ที่ช่วยผลักดันตลอด ขอบคุณมากครับที่ทำให้ผมมีวันนี้

ปัจจุบัน ได้ใช้ทักษะ ความรู้จากการเรียนมาประยุกต์ใช้กับงานหรือไม่ อย่างไรบ้าง

ข้อดีอย่างหนึ่งเลยที่เห็นได้ชัด คือ จะสามารถคิด วิเคราะห์ แยกแยะ และตกผลึก ได้ดีกว่า ถ้าเทียบกับตัวเองตอนที่ยังไม่ได้เรียน ความรู้จากการเรียน ก็สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับการทำงานได้เป็นอย่างดี เนื่องจากว่า เราเคยเจออะไรยากๆมาแล้ว แต่พอมาเจอเรื่องทั่วไป ก็มองว่าเป็นเรื่องง่าย

แต่ก่อนอาจจะ Derive สูตร โมเดล หรือสมการ เยอะมากๆ จนผมมีความเชื่อว่า ทุกอย่างบนโลกใบนี้สามารถเขียนเป็นโมเดล หรือสมการออกมาได้ มันเลยสามารถสรุปความคิด และเข้าใจได้ดีกว่าตอนที่ยังไม่ได้เรียน

นอกจากนี้แล้ว ข้อดีอีกอย่างหนึ่งเลยคือ คนอื่นๆ จะรับฟังในสิ่งที่เราพูด แม้ว่าเราอายุยังน้อยกว่าก็ตาม ทำให้เราได้มีโอกาสในการแสดงความคิดเห็นได้อย่างเต็มที่ แต่ก็มีเรื่องที่จะต้องระวังอยู่อย่างหนึ่งคือ คนอื่นจะมองว่าเราเก่ง ทั้งๆที่เราอาจจะไม่ได้เก่งที่เรียนจนจบ เพียงแต่เราแค่พยายามมากกว่าคนอื่น ทำให้มี Expectation สูงมากๆ หากเราพูดอะไรที่มันฟังแล้วไม่ Make sense จะโดนมองว่าไม่รู้เรื่องได้ เพราะฉะนั้น ก่อนที่จะพูดอะไรออกไป จะต้องคิดให้ดีๆ ต้องตกผลึกทางความคิดก่อน และต้องระมัดระวังในการวิจารณ์งานคนอื่นมากๆ เพราะคนที่เรียนปริญญาเอก จะถูกสอนให้กล้าแสดงความคิด กล้าเห็นต่าง กล้าวิพากษ์ วิจารณ์ผลงานคนอื่นอยู่เสมอ

มีข้อคิดอะไรอยากฝากอะไรไว้ให้ผู้ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่ 

การเรียนปริญญาเอกนั้น ไม่ต้องไปคิดว่าจะสู้กับใครเลย สู้กับตัวเองล้วนๆ ถ้าหากเจออุปสรรค ขอให้คิดว่าเป็นบททดสอบหนึ่งในชีวิต ที่สุดท้ายแล้ว ยังไงเราก็จะผ่านไปได้อยู่ดี บางครั้ง ในสภาวะกดดันที่เราเจอ มันอาจจะเป็นแค่เศษเสี้ยวหนึ่งของชีวิต อยากให้มองอุปสรรคเปรียบเสมือนบันได ที่จะต้องค่อยๆ ก้าวไปทีละขั้น อย่ามองว่า เราจะก้าวทีเดียวเลยไปสู่จุดหมายเลย เพราะหากเราคิดว่าจะก้าวทีเดียวให้ผ่านพ้นไป เราก็จะไม่มีทางผ่านมันไปแน่ๆ เพราะเวลาที่เราล้ม แล้วเราจะท้อหนักมาก แต่ให้มองว่า ทุกๆขั้นบันไดที่เราก้าว ระยะทางไปสู่จุดหมายปลายทางมันค่อยๆลดลงเรื่อยๆ แต่ตอนนั้นคุณเอง ก็คงยังไม่รู้หรอก ว่าระยะทางมันเหลืออีกเท่าไร ขอให้วิ่งต่อไปเรื่อยๆ เหมือนวิ่งมาราธอน หากเปรียบกับการวิ่ง 10 กิโลเมตร ในช่วงระยะทาง 6-7 กิโลเมตร เราจะเหนื่อยและอ่อนล้ามาก แต่เราจะกลับมามีพลังฮึดสู้ต่ออีกทีนึง ในช่วงระยะทางที่ 9 กิโลเมตร

ในช่วงการทำวิทยานิพนธ์ของผม ผมใช้ระยะเวลาเขียนจริงๆจังๆ อยู่เพียงแค่ 3 เดือนเท่านั้น นับหลังจากที่เจอตัวแปรที่มีนัยสำคัญ เก็บข้อมูล และเขียนบทวิเคราะห์ บทสรุป จนกระทั่งจบการศึกษา แต่ก่อนหน้าที่จะเจอ ก็ใช้เวลาไปประมาณ 2 ปีกว่า ที่ไม่เจออะไรเลย ดังนั้น ผมเลยอยากจะให้กำลังใจทุกๆคน ที่กำลังเรียนปริญญาเอกอยู่ ว่าอยากให้เชื่อมั่นใจตัวเองว่า ยังไงถ้าคุณยังพยายามอย่างต่อเนื่อง ยังไงก็ต้องประสบความสำเร็จแน่นอนครับ

ท้ายสุดท้ายนี้ อยากฝากนิดนึงว่า “If you fail to plan, you are planning to fail” เพราะฉะนั้น การทำอะไรบางอย่าง ต้องวางแผนให้ดีๆ คิดให้รอบคอบ แล้วลงมือทำเลย แล้วคุณจะประสบความสำเร็จลุล่วงอย่างแน่นอนครับ