ไม่มีใครอยากล้มเหลวกับการเรียนปริญญาเอก เพราะเมื่อได้ตัดสินใจเริ่มต้น ใครๆก็อยากเดินไปให้ถึงปลายทางของความสำเร็จ 
บนเส้นทางนี้ เป็นที่ทราบกันดีว่า ปัจจัยแห่งความสำเร็จขึ้นอยู่กับตัวผู้เรียนเป็นสำคัญ

หากประสบความสำเร็จก็เพราะตัวเอง และหากไม่ประสบความสำเร็จก็เพราะตัวเอง 

กล้าหาญและยอมรับ เพราะการกล่าวโทษไปที่ผู้อื่นสะท้อนความอ่อนแอภายใน 

รับผิดชอบสิ่งที่ตนเองตัดสินใจตั้งแต่ต้นทาง กลางทาง และ ปลายทาง

เมื่อทราบหลักการสำคัญของการเรียนในระดับสูงสุดนี้ ที่ว่า “ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน” แล้ว

ลองมาดู “9ขั้นตอนที่พึงระวัง ที่อาจนำสู่ความล้มเหลวของการเรียนปริญญาเอก”
1. ผู้เรียนไม่รู้จัก ไม่เข้าใจธรรมชาติของการเรียนปริญญาเอก ประเมินการเรียนปริญญาเอกไว้ “ต่ำ” หรือ “สูง” เกิน “ความเป็นจริง” 

2. ตัดสินใจเรียนในขณะที่มีภาระงานประจำ ครอบครัว และอื่นๆ มากมายล้นตัว หรือ มองการเรียนปริญญาเอกเป็นเพียงงานอดิเรก

3.ไม่ริเริ่ม ขวนขวาย ด้วยตนเอง รอคำสั่งจากอาจารย์เหมือนการเรียนในระดับอื่นๆที่ผ่านมา

4.ขาดการติดต่อกับอาจารย์ที่ปรึกษา

5.หวังพึ่งพาผู้อื่นอยู่เป็นนิจ 

6.ไม่สามารถเปิดใจยอมรับความล้มเหลวไม่ว่าเล็กหรือ ใหญ่ของตัวเอง ที่เป็นเรื่อง ปกติ และแน่นอนว่าจะเกิดขึ้นตลอดระยะเวลาของการทำวิจัย

7.ไม่เข้าใจจังหวะและลีลาของการเรียนปริญญาเอก อยาก “เร่ง” จบให้ “เร็ว” หรือ “ยืด” ไปจน “ช้า” เกิน

8. ยึดติดกับความคิดแบบผิดๆ เช่น คิดว่าตัวเอง “รู้” ทั้งๆ ที่ “ไม่รู้” หรือคิดว่าตัวเอง “ไม่รู้” ทั้งๆที่ “รู้” 

9. หากจะต้องเจอกับ “ความล้มเหลว” เข้าจริงๆ ยอมรับให้ได้ว่า ความล้มเหลวนั้นเป็นแค่ “แผล” ไม่ใช่ “รอยสักถาวร” ที่จะคงอยู่ตลอดไป

และท้ายที่สุด …ปริญญาเอกก็ไม่ใช่ทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิต

#ก็แค่ปริญญาเอก